Grono znamienitych naukowców, wybitnych specjalistów z dziedziny prawa finansowego oraz młodsze pokolenie pracowników nauki zajmujących się tą dziedziną, przedstawia swe poglądy, rozważania i badania, ukierunkowane na wskazanie wizji przyszłości finansów publicznych. Czwarty już tom z serii będącej owocem projektów badawczych ?Prawo finansowe wobec wyzwań XXI wieku?, stanowi kontynuację i zarazem rozszerzenie Projektu polegające na wskazaniu tematu wiodącego finansów samorządu terytorialnego i NGOs. Ideą Projektu jest powiązanie sfery nauki i praktyki. Odbywa się to poprzez współpracę z organizacjami pozarządowymi zrzeszającymi jednostki samorządu terytorialnego. Postanowiliśmy od nich, jako praktycznie stosujących prawo finansowe w przestrzeni finansów publicznych, uzyskać zestaw problematyki prawnofinansowej, która jest istotna w bieżącym działaniu JST w dziedzinie finansów publicznych. Uczestnicy Projektu dokonali wyboru interesujących ich problemów i analizy prawnofişnansowej zgłoszonych przez JST oraz NGOsy zagadnień, a efekşty ich pracy zawarte w niniejszym tomie, zostały omówione na II Międzynarodowej Bałtyckiej Konferencji Prawa Finansowego, która stanowiła przestrzeń do wymiany poglądów świata nauki i praktyki oraz dyskusji, a także weryfikacji zasadności efektów pracy naukowej zespołów badawczych i uczestników Projektu.

Oddawana do rąk Czytelników publikacja jest odzwierciedleniem tendencji dostrzegalnych zarówno w nauce, jak i w praktyce finansów publicznych, polegających na tym, że podejście do budżetowania jest nakierowane na wzmocnienie efektywności i skuteczności wydatkowania środków publicznych, a podejście do horyzontu planowania budżetowego ulega zmianie z jednorocznego na wieloletnie. Głównym jej celem jest ocena rozwiązań stosowanych na potrzeby wzmocnienia efektywności działania sektora finansów publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem pomiaru zadań publicznych, metod planowania budżetowego oraz zasad zarządzania długiem publicznym. Powstanie tej publikacji wynika z przekonania jej autorów o służebnej roli środków publicznych w zaspokajaniu potrzeb społecznych. Stąd też przesłaniem, któremu jest ona podporządkowana, jest chęć wskazania na te kluczowe obszary aktywności państwa, które sprawnie zarządzane mogą być źródłem dobrobytu i trwałego rozwoju. Konstrukcja niniejszej publikacji zbudowana została na trzech filarach. Pierwszym z nich jest problematyka uwarunkowań związanych z wydłużeniem horyzontu czasowego planowania budżetowego. Wdrożenie procedur wieloletniego planowania budżetowego należy bowiem uznać za warunek konieczny realizacji opartych na przejrzystości i odpowiedzialności oraz podporządkowanych priorytetom zamierzeń programowych władzy publicznej. Drugi filar stanowią zagadnienia efektywności działania sektora finansów publicznych. Wskazano w nim zarówno na rozwiązania instytucjonalne stworzone na potrzeby zarządzania finansami na poziomie Unii Europejskiej, jak też na regulacje sankcjonujące podwyższanie jakości funkcjonowania sektora finansów publicznych w Polsce w instytucjach szczebla rządowego i samorządowego. Trzeci filar dotyczy kwestii fundamentalnych z punktu widzenia stabilności finansów publicznych i jest dyskusją na temat problematyki długu publicznego, jego skali i metod zarządzania nim. (Z okł.)