Żyjący w XIX stuleciu Kazimierz Chłędowski opisał dzieje i uczestników jednego z najżywszych ośrodków Odrodzenia. Jest to opowieść z czasów Alfonsa d'Este - szesnastowiecznego księcia Ferrary, swego czasu pretendenta do korony polskiej. Mimo upływu lat książka nie straciła nic ze swej wymowy, jest nadal aktualna.

Tom Renesans kontynuuje fascynującą podróż poprzez dzieje kultury europejskiej! Książka jest autorską interpretacją epoki, w której nie zaniedbuje się tradycyjnej wiedzy i podstawowych opracowań renesansu, ale także sięga się po źródła mało znane lub ignorowane, w wielu wypadkach nie tłumaczone na język polski, otrzymane dzięki historykom niedocenianych dotąd krajów i kultur. Autor wprowadza Czytelnika w świat znanej, a także w dużej mierze zaniedbanej dotąd wiedzy o epoce. Nie zapomina o tradycyjnym ujęciu jej dziejów, literaturze, sztuce, muzyce, filozofii i edukacji, wreszcie tle religijnym, politycznym i ekonomicznym, opisuje ubiory, obyczajowość i kulinaria epoki. Pojawia się tu cała galeria głównych twórców renesansu, od Massacia po Leonarda, Michała Anioła, Rafaela i Tycjana, od Petrarki po Torquato Tasso, Lope de Vegi i Szekspira. Czyni to jednak nie tylko w odniesieniu do krajów uważanych dotąd za wiodące w rozwoju renesansu, jak Włochy i pozostałe kraje zachodnie, ale ukazuje jak epoka ta oddziaływała na Europę Wschodnią i Bałkany pod okupacją turecką, gdzie literatura pomagała zachować tożsamość etniczną. Nie zapomina o ciemnych stronach epoki, jak prostytucja, antysemityzm, działalność inkwizycji, demoralizacja kręgów świeckich i kościelnych. Autor podnosi znaczenie renesansu Rzeczpospolitej doby Jagiellońskiej, w tym mało dotąd znany dorobek kultury litewskiej. Czytelnik dowie się, że pionierem drukarstwa w Hiszpanii był w XV w. Stanislao de Polonia, a podręcznik logiki profesora uniwersytetu wileńskiego Marcina Śmigleckiego, Smigleciusa, był kilkakrotnie wznawiany w Oxfordzie. Myśl o godności i wolności człowieka reprezentowali nie tylko Marsilio Ficino i Pico della Mirandola, ale i Mikołaj Dłuski i Jan z Trzciany, a do najszerzej czytanych traktatów politycznych należał w renesansowej Europie obok Nicolo Macchiavellego także Andrzej Frycz Modrzewski. Szeroko uwzględniona została niedoceniana dotąd w większości opracowań rola kobiet, jak pisarka Christina de Pisan czy malarka Sofonisba. Autor poszerza wiedzę o niedocenianym znaczeniu emigrantów greckich z Bizancjum w inspirowaniu humanistycznych dyskusji filozoficznych. Włącza do ogólnego nurtu kultury renesansowej wykluczany dotąd udział przedstawicieli kultury hebrajskiej, bez pomocy których o wiele uboższa byłaby biblistyka tego okresu, podobnie jak rozwój choreografii, której pionierem był Giuglielmo de Pesaro, psychologii, której podstawy stworzył Juan Luis Vives. Leon Ebreo, dorównywał poetom Plejady i jako konkurent zwalczany antysemicką poezją przez Ronsarda. Autor dostrzega też dorobek literatury krajów bałkańskich: chorwackich dramaturgów i poetów-petrarkistów, serbskich twórców wyjątkowo pięknej epiki balladowej okresu okupacji tureckiej, która przesłaniem dorównuje polskiej literaturze krzepienia serc okresu zaborów. (Rec. Wydawn.)

Książka jest przewodnikiem po naszej literaturze i kulturze. Wybitny nasz znawca literatury łączy w sobie wiedzę historyka z rozmachem komparatysty. Nieprzeciętny jego talent literacki oraz umiłowanie "ksiąg literackich narodu polskiego", bijące z kart tej książki, sprawia, że "Dzieje literatury polskiej" są dla miłośników literatury ojczystej interesującą lekturą, która prowadzi w świat wiecznie żywych zjawisk literackich, mimo, iż z metryki należą one już do historii.