Niniejszy tom studiów monograficznych, poświęcony szeroko pojętym zjawiskom folkloru, ma uzmysłowić czytelnikom, że badania folklorystyczne są potrzebną i ważną częścią antropologii kulturowej, ogarniającej różne okresy, nurty, środowiska i działania. W jej obszarze jest miejsce na tradycję i współczesność, na dawne obyczaje, obrzędy i wierzenia, ginące formy folkloru, jak też współczesne działania i przekonania, których naturalnym środowiskiem popularyzacji staje się Internet. Póki w człowieku istnieje potrzeba przynależności do jakiejś grupy, która będzie z nim dzielić pasje i poglądy o świecie, nierzadko wbrew oficjalnym sądom, dopóty istnieje w kulturze przestrzeń na folklor; folklor rozumiany jako zespół powtarzalnych wzorców komunikacyjnych - werbalnych, wizualnych, audialnych czy mieszanych, o określonej tematyce i zakresie funkcji społecznych. W tym kontekście za Stefanem Czarnowskim można powiedzieć, że „Folklor nie jest tylko tradycją”, lecz stałym, integralnym składnikiem kultury współczesnej. (Rec. Wydawn.)

Historia ciała, monumentalne dzieło francuskich historyków, pokazuje, w jaki sposób ciało staje się przedmiotem historii. Autorzy nie pomijają żadnej sfery: mówią o religii, medycynie, seksualności, sztuce i innych dziedzinach życia. Ewolucję wyobrażeń ciała w kolejnych stuleciach ukazują w perspektywie „konkretnego” człowieka danej epoki. W rozważaniach tych daje się już przeczuć ciało naszych czasów. Uwadze autorów nie umyka żaden krzyk, szmer, milczenie ani gest, który może powiedzieć coś o kondycji człowieka.

Drugi tom bogato ilustrowanej trylogii, opisującej dzieje ludzkiego ciała od renesansu aż po współczesność. Ciało fizyczne, materialne, które można dotknąć, poczuć, obejrzeć. Naukowcy manipulują nim i wnikają w nie. Mierzą jego masę, gęstość, objętość i temperaturę. Analizują, jak się rusza i jak pracuje. Ale to ciało anatomów, fizjologów i gimnastyków radykalnie różni się od ciała, które cierpi lub się cieszy, odczuwa przyjemność i ból. Autorzy tej książki próbują przywrócić równowagę między tymi dwiema perspektywami, kładąc akcent na takie aspekty ludzkiego ciała, jak narodziny nowoczesnej medycyny anatomiczno-klinicznej i anestezji, wpływ religii na stosunek do cielesności, powstanie seksuologii, rozwój gimnastyki, sportu i higieny czy wyniszczanie ciał robotników w dobie rewolucji przemysłowej i percepcja ciała ułomnego.

W żadnym innym stuleciu ciało ludzkie nie doświadczyło takich zmian. To w wieku XX zmienił się związek pomiędzy zdrowiem a chorobą, pomiędzy ciałem zgodnym z normami a ciałem niefunkcjonującym prawidłowo, pomiędzy życiem a śmiercią w zmedykalizowanym społeczeństwie. Autorzy trzeciego tomu monumentalnej i bogato ilustrowanej "Historii ciała", przyglądają się również ciału w masowym dobrobycie i ciału poddanemu masowej przemocy i eksterminacji. Ciału wyzwolonemu z rygorów religii i moralności oraz ciału sprowadzonemu do rangi przedmiotu. W konsekwencji pada pytanie o istotę człowieczeństwa w społeczeństwie, w którym zaciera się granica między ciałem fizycznym i wirtualnym: Czy moje ciało nadal jest moim ciałem?

Książka bezceremonialnie i dowcipnie przedstawia analogie między zachowaniami osobników dominujących w świecie zwierząt a zachowaniami ludzi bogatych. Autor, nawiązując do konwencji piśmiennictwa przyrodniczego i zmierzając tropem wskazanym przez psychologię ewolucyjną, przybliża czytelnikowi uniwersalne strategie Natury. Większość schematów rozpoznajemy dość łatwo. Spektakularne walki o dominację, mowa ciała i przybrania, "porządek dziobania", naśladowanie osobników zajmujących wyższe miejsce w hierarchii, poszerzanie przestrzeni życiowej, dążenie do stworzenia i podtrzymania dynastii, ewolucyjnie wykształcona skłonność do niewierności - są nam dobrze znane. Conniff pisze jednak także o tym, co tak oczywiste nie jest, na przykład wtedy, gdy wyjaśnia, że filantropia to również forma dominacji. Lektura gęsta od anegdot, zaspokajająca ciekawość, jaką budzą oba równie egzotyczne i trudno dostępne światy.

W publikacji przedstawiono przebieg procesu integracji najliczniejszych w województwie małopolskim grup imigrantów, czyli Ukraińców, Ormian, Wietnamczyków oraz obywateli krajów MENA. Publikacja uwzględnia więc charakterystykę populacji badawczej, jej stan przed podjęciem migracji oraz główne cechy procesów migracyjnych, a także analizę zmian związanych z integracją imigrantów w Małopolsce, biorąc pod uwagę takie wymiary jak: prawno-instytucjonalny, ekonomiczny, przestrzenny, społeczny i kulturowotożsamościowy. Ponadto zawiera analizę etnomiernikową, uwypuklającą złożoność i zróżnicowanie procesów integracyjnych, jakim podlegają różne grupy imigranckie w województwie małopolskim oraz wyniki badań przeprowadzonych wśród przedstawicieli instytucji i organizacji działających na rzecz badanych grup cudzoziemców w Małopolsce.

Książka jest zbiorem esejów mieszczących się w pojemnej formule: antropologia przestrzeni. Wspólnym dla autorów punktem wyjścia była, dobrze obecna w humanistycznym dyskursie, kategoria nie-miejsca.W rozumieniu Marca Augé odnosi się ona do tych miejsc, które są antytezą przestrzeni domowej i oswojonej; to światy bez pamięci, bez imienia i bez historii, punkty tranzytowe i ziemie niczyje. Według francuskiego etnologa, nie-miejsca stały się wyrazistym emblematem i miarą naszej współczesności. Autorzy prezentowanych tekstów poddają wspomnianą kategorię znaczącej redefinicji: rozumiana jest ona nie tyle jako pojęcie obciążone negatywną treścią, ile raczej jako użyteczny instrument poznania, jako poszerzająca spojrzenie metafora, a czasem jako wielowartościowy symbol. Opisywane w książce inne przestrzenie oraz inne miejsca wymykają się ścisłym, zwłaszcza pejoratywnym, kwalifikacjom. Przywoływane w interpretacjach nie-miejsca przedstawiane są w całej ich wieloznaczności, bogactwie i skomplikowaniu. Poszczególne teksty rozumiane są jako poręczne m a p y, z którymi podróżować można po nieznanych (albo słabo znanych) realnych t e r y t o r i a c h. Autorzy szukają nie-miejsc w miejskiej zabudowie, wyprawiają się na przedmieścia i peryferie, odsłaniają drugie dno znajomych miejsc podróżnych, wchodzą na nieużytki, ruiny, ziemie niczyje, odnajdując w nich bogate pokłady znaczeń, wreszcie, śledzą różne formy żydowskiej (nie)obecności w powojennych topografiach. Tom ma charakter interdyscyplinarny, jego autorami są antropolodzy, literaturoznawcy, kulturoznawcy i filmoznawcy.

W dziejach naszej cywilizacji kobieta długo była lekceważona i traktowana przedmiotowo. W XV wieku przed Chrystusem niewolnica w Asyrii kosztowała 100 gram ołowiu, a w Egipcie dwie krowy i dwa cielęta. 200 lat później płacono za nią: fartuch, prześcieradło, pięć ubrań płóciennych, trzy czary miedziane, kocioł miedziany, krążek miedziany, jeden kilogram złomu miedzi, kubek miodu. W Babilonie, w VI wieku przed Chrystusem, kobieta z małym dzieckiem kosztowała 19 szekli (płaca za jeden dzień pracy), a w "kulturalnej" Grecji w V wieku przed Chrystusem za młodą niewolnicę żądano 150 drachm (płaca za trzy dni pracy dorosłego mężczyzny). Starożytni Grecy lubili filozoficzne i polityczne dyskusje, a kobiety - nie wykształcone i ograniczane do spraw domowych - uznawano za nie nadające się do takich rozmów. Stąd też uznawano je za istoty niższe, potrzebne tylko do rodzenia dzieci. Sądzono też, że przyjaźń i miłość możliwa jest tylko między mężczyznami, co mocno przyczyniło się do rozwoju męskiego homoseksualizmu zwanego wówczas "miłością grecką". Eurypides twierdził, że jeden mężczyzna wart jest dziesięć tysięcy kobiet. Sokrates mówił wprawdzie, że "kobiety wcale nie są gorsze od mężczyzn", ale dodawał, że wszystkiego, czego "kobietom trzeba, to odrobinę więcej kondycji fizycznej i energii umysłowej" (Xenophon, Symposium, 2). Wielorakie były przyczyny historyczne, społeczne i kulturowe, dla których z końcem XIX i początkiem XX wieku pojawiły się sufrażystki, feministki, kobiety wyzwolone. W Kościele, zgodnie z nauką Jezusa, naturalne jest równouprawnienie kobiety. Święty Tomasz z Akwinu pisze, że "jeśli chodzi o rzeczy duchowe, kobieta nie różni się od mężczyzny". Równość godności i praw kobiety i mężczyzny nie oznaczają jednak tego, by ich role w Kościele były takie same, np. sposób rozstrzygania sprawy kapłaństwa kobiet. II Sobór Watykański wzywa jednak wszystkie kobiety do udziału w akcji apostolstwa. (Z okł.)

W XII wieku kapłani Światowida uciekli przed chrześcijańskimi krzyżami na wschód. Schronili się nad Świtezią i tak pogańskie pomieszało się z chrześcijańskim - i miesza się do dziś. Miesza się też to, co było, z tym, co jest. Świętą wodę dowożą w cysternach, szeptuchy, chociaż używają telefonów komórkowych, od setek lat leczą tymi samymi metodami i nawet ludzie z miasta darzą je szacunkiem, a prosty człowiek na równi z mińskim intelektualistą zdają się żyć na pograniczu świata baśni, niewidocznych sił i namacalnej rzeczywistości. Woda i ziemia przykryły wprawdzie przeszłość, ale wciąż pamięta się i mówi o zalanych miastach, wioskach i podziemnych korytarzach. Obok tego, gdzieś po drodze działa się historia. Mongołowie, Rosjanie, bieżeńcy, Sowieci. Wszystko przeszło, ale i ciągle jakoś jest. Mateusz Marczewski wędruje po kraju żyjącym na granicy jawy i snu i niczym kronikarz zapisuje świat, który znika. (Rec. Wydawn.)

Lubimy myśleć o sobie jako o istotach wyjątkowych - ale czy naprawdę coś różni nas od zwierząt? Przecież nasza biologia jest taka sama. W oryginalnej i intrygującej podróży po świecie ziemskiego życia Adam Rutherford bada rozmaite cechy, które uznawano niegdyś za wyłącznie ludzkie, wykazując, że wcale takimi nie są. Nie jesteśmy jedynym gatunkiem, który się porozumiewa, wytwarza narzędzia, korzysta z ognia albo uprawia seks wyłącznie dla przyjemności, i do tego niekoniecznie seks heteroseksualny. Jedynie nasza kultura przewyższa wszystko, co można obserwować w przyrodzie. "Księga ludzi" zawiera opowieść o tym, jak staliśmy się istotami, którymi dziś jesteśmy. Najnowsze odkrycia naukowe nadają książce charakter pasjonującego kompendium cech jednoznacznie potwierdzających, że nasze miejsce jest w świecie zwierząt, lecz ukazujących również, jak wyjątkowymi ich przedstawicielami jesteśmy. (Rec. Wydawn.)