W niniejszej publikacji analizowany jest przede wszystkim werbunek prowadzony przez placówki NKN. Dały one większość rekrutów do Legionów. W niewielkim stopniu zajęto się natomiast werbunkiem bezpośrednim do szeregów legionowych. Spowodowane to zostało głównie tym, że werbunek bezpośredni nie posiadał dokumentacji (ewidencji przyjmowanych). Z tej przyczyny nie można było przeprowadzić analiz całościowych. Z powodu szczupłej literatury przedmiotu, podstawowym zasobem informacji stały się źródła archiwalne. Wykorzystano przede wszystkim dwa główne zbiory źródeł, znajdujące się w Archiwum Państwowym w Krakowie oraz w Centralnym Archiwum Wojskowym w Warszawie... Niniejsza publikacja jest częściowo zmienioną wersją rozprawy doktorskiej, obronionej w 1984 roku w Instytucie Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie a napisanej w środowisku historyków przemyskich...(Fragment wstępu)

Sprawy narodowe gorliczanom nigdy nie były obojętne. Mimo, że ziemia gorlicka już w 1772 roku znalazła się pod zaborem austriackim nigdy nie zapomniano, że żyjący tu są cząstką narodu polskiego. Dlatego od samego początku walki o niepodległość gorliczanie byli obecni wśród walczących. Byli wśród żołnierzy Józefa Poniatowskiego w Księstwie Warszawskim i powstańców w 1831 roku, byli pośród spiskowców przygotowujących powstanie narodowe w 1848 roku i powstańców styczniowych w 1863 roku. Mimo niepowodzeń zrywów wolnościowych nigdy na ziemi gorlickiej nie przestano myśleć o niepodległym państwie polskim. Realizacji tej idei miało służyć założenie w Gorlicach w 1892 roku przez uczestników powstania styczniowego Edwarda Miłkowskiego, Władysława Płockiego i Wojciecha Biechońskiego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół"... (Fragment wstępu)

Oto historia Legionów Polskich w całej okazałości. Niniejszy tom ukazuje dzieje Legionów od przełomu lat 1914/1915 po początki roku 1916. Ważną rolę odgrywają tu oczywiście I Brygada i komendant Piłsudski, ale poczesne miejsce zajmują w nim również inne polskie formacje. Autor szeroko omawia krwawy szlak bojowy II Brygady Legionów na terenie Karpat Wschodnich. Przypomina bitwy stoczone przez nią pod Mołotkowem, Nadwórną i Rokitną, które na trwałe weszły do księgi chwały oręża polskiego. Prezentuje także formacje legionowe tworzone pod auspicjami Rosjan, które szybko przekształciły się w samodzielną dywizję. Zarysowuje całe polityczne zaplecze Legionów Polskich, bez którego żadne formacje wojskowe nie wyruszyłyby w pole. Przypomina działalność Naczelnego Komitetu Narodowego, a także jego Departamentu Wojskowego, kierowanego przez Władysława Sikorskiego - rzeczywistego twórcę idei Legionów, niesłusznie kojarzonej z nazwiskiem Józefa Piłsudskiego. Aby uchwycić całość obrazu ówczesnej rzeczywistości, Koprowski zarysowuje złożone tło sytuacji militarnej i politycznej panującej na ziemiach polskich, a zaistniałej w wyniku działań wojennych i poczynań zaborców. Całość opracowania, podobnie jak tom Przed wyruszeniem w pole. 1906-1914, oparta została przede wszystkim na wspomnieniach i pamiętnikach oraz na relacjach bezpośrednich uczestników tamtych wydarzeń - tak oficerów, jak i szeregowców - polskich legionistów. (Rec. Wydawn.)

Ludzie i fakty na krętym szlaku wiodącym ku niepodległej Polsce. Historia Legionów Polskich jest mało znana, a informacje o nich, pokutujące w naszym społeczeństwie zazwyczaj nie odpowiadają prawdzie. Stały się one klasycznymi mitami, mającymi się nijak do prawdy historycznej. Mity te zakorzeniły się mocno w świadomości narodowej w okresie międzywojennym, zwłaszcza po roku 1926, gdy piłsudczycy znaleźli się u władzy. Pod władzą komunistyczną krążyły one podskórnie i w znacznej mierze stały się częścią polskiej świadomości narodowej. Były przekazywane z pokolenia na pokolenie, a ich egzemplifikacją jest przekonanie, że w roku 1918 odzyskaliśmy wolność wyłącznie dzięki Józefowi Piłsudskiemu. Podobnym mitem jest opinia, że to przyszły Marszałek Polski stworzył Legiony Polskie. Niniejsza książka nie ma owych legionowych mitów obalać, gdyż z mitami narodowymi się nie walczy. Każda tego typu próba z góry skazana jest klęskę. Tym bardziej, że Józef Piłsudski ma dla Polski określone zasługi, których nikt pozbawić go nie może. Ambicją tej publikacji jest ukazanie całej złożoności i wielobarwności ruchu legionowego z jego różnorodnymi korzeniami. Zaczyna się nie od wymarszu Pierwszej Kadrowej, ale od działalności Organizacji Bojowej-PPS. Autor omawia działalność Związku Walki Czynnej, a następnie Związku Strzeleckiego. Przybliża proces kształtowania się związanego z nimi obozu politycznego, funkcjonującego w Galicji. Wskazuje jednak także inne środowiska niepodległościowe, działające w Galicji i ścieranie się ich wizji walki o niepodległość Polski. Przypomina, że u progu wybuchu Wojny Światowej wiele innych ugrupowań, z endecją na czele, tworzyło swoje organizacje zbrojne. Prężnie działały m.in. Polskie Drużyny Strzeleckie, Drużyny Bartoszowe, Drużyny Podhalańskie i wreszcie Stałe Drużyny Sokole, bazujące na Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”. Książka ma charakter popularnonaukowy. Jej atutem są zamieszczone w dużej ilości: wspomnienia, treści najważniejszych dokumentów oraz bezpośrednie relacje. Oddają one znakomicie atmosferę tamtych dni, ilustrują działania i decyzje osób, które wówczas tworzyły historię i o których współcześni uczą się z podręczników. Pozwalają lepiej zrozumieć ich argumenty, racje, sposób rozumowania. Wielu z nich, mając siedemnaście czy osiemnaście lat, przerwało naukę w szkołach, spakowało plecaki i ruszyło w pole, by z dnia na dzień stać się żołnierzami Rzeczypospolitej, której wówczas jeszcze granic na mapie nie było. (Rec. Wydawn.)

Bogate dzieje Legionów Polskich opisane głosem wszystkich, którzy wnieśli istotny wkład w dzieło odzyskania niepodległości. Tom Tworzyli Wojsko Polskie opiera się, podobnie jak poprzednie, na wspomnieniach, relacjach oraz dokumentach powstałych w latach 1917-1918. Autor ponownie udziela głosu zarówno piłsudczykom, jak i zwolennikom innych orientacji politycznych. W swym opracowaniu Koprowski ukazuje bogactwo całego obozu niepodległościowego, który nie składał się wyłącznie z piłsudczyków, ale był znacznie szerszy. Z jego rozważań jednoznacznie wynika, że Piłsudski traktował Legiony instrumentalnie i gdy uznał, że są argumentem zgranym, był skłonny je rozwiązać, koncentrując się na nielegalnych metodach pracy w Polskiej Organizacji Wojskowej. Tym bardziej autor konsekwentnie podkreśla istotny wkład w odzyskanie niepodległości nie tylko I Brygady, ale także żołnierzy innych formacji tworzonych na Wschodzie, zwłaszcza II Brygady. Wskazuje na ważką dla funkcjonowania Legionów rolę środowiska konserwatystów krakowskich, przede wszystkim stworzonego przez nich Naczelnego Komitetu Narodowego i jego Departamentu Wojskowego. Przywołuje na łamy głosy działaczy i polityków wszystkich opcji. Lektura tych źródeł pozwoli czytelnikowi wyrobić sobie własny pogląd na historię i legendę Legionów Polskich. (Rec. Wydawn.)

Kompletna legionowa historia i mitologia w jednym pasjonującym tomie. W roku jubileuszu stulecia odzyskania niepodległości Andrzej Chwalba proponuje książkę, jakiej przez dekady brakowało na polskim rynku: napisaną żywym językiem popularną syntezę dziejów Legionów Polskich i legionistów, którzy po 1918 roku stanowili istotną część elit politycznych II Rzeczypospolitej, współtworząc historię Polski. Kiedy 6 sierpnia 1914 roku Pierwsza Kompania Kadrowa pod dowództwem Józefa Piłsudskiego opuściła budynki przy krakowskich Oleandrach i wyruszyła w kierunku granicy z Rosją, rozpoczęła tym samym symbolicznie nowy etap w historii Polski. Jednak już w Kielcach legionistów witały nie owacje i kwiaty, lecz zamknięte okiennice i wrogie spojrzenia. Zarówno sama formacja, jak i osoba dowódcy budziła przez lata tyle głosów krytyki i sprzeciwu ze strony zwolenników odmiennej drogi do niepodległości, co i głosów pochwały, wdzięczności i bezgranicznego uwielbienia. A jacy naprawdę byli legioniści? Jak żyli na co dzień? Jakie przyświecały im idee i czy udało się je zrealizować? Sądzimy, że historia Legionów jest powszechnie znana, ale czy wiemy, które jej elementy są prawdziwe, a które należy uznać za mity? W swej najnowszej książce Andrzej Chwalba stawia te i inne, nowe pytania na temat Legionów i stara się na nie odpowiedzieć. Jednym tchem przeczytamy więc o militarnych dziejach Legionów Polskich, o broni i wyposażeniu, a także o zażartych sporach między brygadami, o posłudze medycznej i duchowej, wreszcie o tym, jaki wpływ miał legionowy etos na popularyzację sportu, literatury i sztuki wśród Polaków. (Rec. Wydawn.)

Legioniści jako pierwsi wyruszyli w 1914 r. na wojnę w imię marzeń o niepodległości. Następnie jako jedyni, nieprzerwanie do późnej jesieni 1916 r. bili się przeważnie na ziemiach przed rozbiorami przynależnymi do Rzeczypospolitej, a po rozwiązaniu Legionów w 1917 r. znaleźli się w szeregach tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej lub jawnej Polskiej Siły Zbrojnej, aby w październiku-listopadzie 1918 r. pokierować likwidacją administracji austriackiej w Galicji oraz okupacyjnych garnizonów w Królestwie Polskim. Legenda Legionów Józefa Piłsudskiego przez całe stulecie kształtowała patriotyczne postawy narodu i do dziś zajmuje poczesne miejsce w świadomości Polaków. (Z okładki)

Publikacja Legiony Polskie w czasie Wielkiej Wojny pod redakcją Jolanty A. Daszyńskiej ukazuje żywy obraz historii Polski. Legiony zostały ujęte w sposób całościowy. Historycy przypomnieli losy I, II i III Brygady. Poruszyli tematykę zdrowotną, wspomnieli również o działalności instytucji i oddziałów Legionów Polskich w regionie łódzkim. W książce znalazły się również informacje na temat wystawy zorganizowanej w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, poświęconej Legionom i ukazującej tradycje wolnościowe oaz narodowowyzwoleńcze. Legiony są bez wątpienia częścią naszej historii. Wniosły ważny wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości. Warto więc poznać i zrozumieć, jaką drogę przeszli ci, którzy wtedy sami walczyli o wolną i niepodległą Ojczyznę. Szacunek do historii i tych, którzy ją tworzyli jest jednym z wykładników wiedzy i świadomości historycznej. To również świadectwo naszej postawy wobec małej i dużej Ojczyzny. (Z okł.)

Rocznik „Małopolska. Regiony - regionalizmy - małe ojczyzny” wydaje Małopolski Związek Regionalnych Towarzystw Kultury oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie przy współpracy z Polskim Towarzystwem Historycznym. Pismo nawiązuje sięgającej XIX wieku do tradycji prasy i wydawnictw regionalistycznych. Jest to jedyne na terenie województwa małopolskiego wydawnictwo ciągłe szeroko prezentujące zagadnienia regionalizmu w kontekście interdyscyplinarnym (historia, etnografia, dziedzictwo kulturowe, literatura i sztuka). Publikacja ma zasięg ponadregionalny - obejmuje obszar historycznej Małopolski, czyli obecnych województw: małopolskiego, częściowo śląskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego. Rocznik popularyzuje małopolskie dziedzictwo historyczne i kulturowe, prezentuje osiągnięcia twórców i badaczy regionu, kulturę mniejszości narodowych i etnicznych, ścieżki edukacji regionalnej, życie intelektualne społeczności lokalnych, a także udostępnia materiały archiwalne i dokumenty ruchu regionalistycznego. (Rec. Wydawn.)

Młodzi Czytelnicy poznają Marszałka Piłsudskiego – twórcę polskiej niepodległości - w różnych sytuacjach: jako ojca, miłośnika przyrody, mocnej herbaty, twardych krakersów, a także ukochanego przez żołnierzy „Dziadka”, który otrzymywał na imieniny niezwykłe prezenty, człowieka pełnego humoru oraz gotowego na wszystko konspiratora marzącego o wolnej Polsce, człowieka silnej woli, wyjątkowej skromności i uczciwości, człowieka walki, twórcę Państwa Polskiego, obrońcę jego granic w 1920 roku. (Rec. Wydawn.)

„Moje pierwsze boje” to książka autorstwa Józefa Piłsudskiego, została napisana w Twierdzy Magdeburskiej, gdzie został uwięziony. Piłsudski opisuje w niej swoje wspomnienia wojenne, oraz początki Legionów Polskich. Jednak, to nie jest typowo książka wojskowa, ponieważ autor zdecydował się pominąć w niej szczegółowe opisy strategii armii, która była pod jego dowództwem. Natomiast możemy się spodziewać w niej charakterystyki klimatu danych wydarzeń, zastanawiania się autora nad własnymi poczynaniami, dowiemy się także jakie panowały nastroje oddziału oraz ludności cywilnej.