Poznali się na balu z okazji imienin carowej Aleksandry. To był pierwszy bal polskiej szlachcianki Katarzyny Jaxa-Raweckiej. Miała zaledwie siedemnaście lat, burzę niesfornych loków, a wieczorowa suknia uszyta z kremowej delikatnej tkaniny podkreślała jej smukłe kształty. Przetańczyła cały wieczór z carskim dragonem, porucznikiem Igorem Kaledinem. Gdy usłyszała od niego: „Cały mój świat to ty”, nie przypuszczała, że będzie musiała zdusić w zarodku kiełkującą w jej sercu miłość. Nad Europę nadciągały bowiem ciemne chmury. Słychać było pierwsze pomruki Wielkiej Wojny... Polski romans historyczny, jakiego jeszcze nie było! Wystawiona na ciężką próbę miłość Katarzyny i Igora splata się z dramatycznymi losami rodziny Jaxa-Raweckich, których wojenny czas rozdzielił i ubrał w mundury wrogich armii. (Rec. Wydawn.)

Niniejszy szkic ma charakter popularyzatorski. Chcemy, by nasi rodacy poznając historię swej "małej ojczyzny", z poczuciem dumy włączyli się do godnego uczczenia kolejnej rocznicy tragicznego maja 1915 roku. Przed wybuchem I wojny światowej Gorlice były średniej wielkości miastem powiatowym. Żyło w nim blisko 7 tyś. mieszkańców. Chlubą grodu było gimnazjum, szpital na 100 łóżek, Powiatowa Kasa Oszczędności. Miały tu siedzibę liczne instytucje i towarzystwa, m.in Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół". Przemysł naftowy dawał pracę wielu mieszkańcom miasta i okolicznych wiosek...

Wydana w drugiej połowie lat 20. XX wieku powieść obyczajowa "Kochanek Lady Chatterley" przedstawia historię romansu angielskiej arystokratki z ubogim leśniczym. Książka spotkała się z ostrą krytyką cenzorów i wywołała skandal w purytańskim społeczeństwie Anglii. Lawrence ukazuje w powieści namiętne i zmysłowe uczucie w pozbawiony pruderii i niezwykle odważny sposób. Obszerne opisy scen erotycznych pozwalają autorowi ukazać piękno ciała ludzkiego i miłości fizycznej.

I wojna światowa widziana oczami chłopa żołnierza Niezwykły pamiętnik i jedno z najbardziej przejmujących świadectw epoki. O wyjątkowości wspomnień Karola Omyły decyduje kilka czynników. Po pierwsze to rzadki w polskiej literaturze przykład książki, opisującej losy żołnierza walczącego w I wojnie światowej. Po drugie, niesamowita jest postać samego autora – chłopa ze wsi Soblówka na Żywiecczyźnie, który postanowił spisać swoje dzieje. Czytając dziś tekst Omyły, odczuwamy nieustające zdziwienie: skąd u niego potrzeba pisania? I tak wysoki kunszt literacki? Pamiętnik obejmuje lata 1907–1918. Omyła zaczął go spisywać w 1927 roku, gdy miał 36 lat. Dystans czasowy nie spowodował w tym przypadku rozmycia opisywanych zdarzeń, przeciwnie – autor ukazuje Wielką Wojnę w konkretach i szczegółach: ataki na wroga, zdobywanie pożywienia, czyszczenie broni, odniesione rany. Czytelnik towarzyszy żołnierzowi armii austriackiej od wymarszu na front w 1914 roku, jego oczami obserwujemy bitwę pod Gorlicami, Przemyślem, Brześciem i we Włoszech nad Piawą. Omyła jest także ludowym filozofem. Wojnę przedstawia szczegółowo i chronologicznie, ale potrafi jednocześnie ukazać dramatyzm sytuacji, grozę działań wojennych i tęsknotę za rodziną. Rodzina zresztą zajmuje w tym pamiętniku szczególne miejsce. Karol Omyła wspomina swe dzieciństwo, pierwsze miłości, szczerze pisze o trudnych relacjach z ojcem i o swoim małżeństwie. Powstaje w ten sposób bezcenny obraz życia na wsi w I połowie XX wieku. Niewiele w polskiej literaturze tak mocnych i wyrazistych wspomnień. Jeśli jakąś książkę można nazwać „literaturą źródeł”, to właśnie dzieło Omyły. (Rec. Wydawn.)

Dedykacja: Emigrancyi polskiej w Ameryce żelaznej awangardzie Polski, za jej bohaterskie czyny w obronie wolności Ojczyzny, za jej hojną, ofiarną pomoc dla ulżenia niedoli braci w kraju w głębokim hołdzie poświęcają tę książkę Autor i wydawcy.

Małe jest piękne? Tak! A w dodatku interesujące. Często także kultowe - i tak właśnie jest tu. Cztery krótkie gorlickie uliczki - przecznice 3 Maja - zawsze zaludniały postacie, o których można powiedzieć wszystko, tylko nie to, że były typowe. To ks. Bronisław Świeykowski, bohaterski burmistrz miasta podczas I wojny światowej, a także kolekcjoner owadów, entomolog i opiekun komicznej małpki Koko. To Kazimierz Miklaszewski, który podczas II wojny na własny koszt przerzucał ludzi za granicę i stworzył (oczywiście kultowy) sklep odzieżowo-galanteryjny działający 123 lata. To Roman Reinfuss - etnograf, badacz sztuki ludowej, profesor UMCS i UWr, którego miłość do Łemkowszczyzny zaczęła się właśnie w Gorlicach, kiedy odwiedzał wuja - mieszkającego przy ulicy Narutowicza Władysława Mnerkę. To wreszcie bracia Stanisław i Emil Rajbowie, którzy usługiwali Niemcom w okupacyjnej knajpie Für Deutsche Urlaub, a także zbierali od nich informacje i przekazywali je AK. O takich ludziach, a także ich domach, ogrodach, niecodziennych czynach i codzienności jest ta książka.

Nie zawsze czas leczy rany - niekiedy zadaje kolejne. Wielka Wojna w Europie spowodowała, że to, co wcześniej spędzało sen z powiek Marie Boratyńskiej, nagle straciło na znaczeniu. Wszystkie rodzinne nieporozumienia, tęsknoty, uczucia zostały przyćmione przez dramatyczne wydarzenia związane z wojenną zawieruchą. Młoda kobieta rzuca się w wir pracy w szpitalu, gdzie dniem i nocą dogląda rannych, próbuje ulżyć w bólu konającym żołnierzom oraz pokonać własne, narastające z każdym dniem, zmęczenie. Wkrótce nadchodzi wiadomość z frontu, która przewartościuje całe jej dotychczasowe życie... (Rec. Wydawn.)

Ludzie i fakty na krętym szlaku wiodącym ku niepodległej Polsce. Historia Legionów Polskich jest mało znana, a informacje o nich, pokutujące w naszym społeczeństwie zazwyczaj nie odpowiadają prawdzie. Stały się one klasycznymi mitami, mającymi się nijak do prawdy historycznej. Mity te zakorzeniły się mocno w świadomości narodowej w okresie międzywojennym, zwłaszcza po roku 1926, gdy piłsudczycy znaleźli się u władzy. Pod władzą komunistyczną krążyły one podskórnie i w znacznej mierze stały się częścią polskiej świadomości narodowej. Były przekazywane z pokolenia na pokolenie, a ich egzemplifikacją jest przekonanie, że w roku 1918 odzyskaliśmy wolność wyłącznie dzięki Józefowi Piłsudskiemu. Podobnym mitem jest opinia, że to przyszły Marszałek Polski stworzył Legiony Polskie. Niniejsza książka nie ma owych legionowych mitów obalać, gdyż z mitami narodowymi się nie walczy. Każda tego typu próba z góry skazana jest klęskę. Tym bardziej, że Józef Piłsudski ma dla Polski określone zasługi, których nikt pozbawić go nie może. Ambicją tej publikacji jest ukazanie całej złożoności i wielobarwności ruchu legionowego z jego różnorodnymi korzeniami. Zaczyna się nie od wymarszu Pierwszej Kadrowej, ale od działalności Organizacji Bojowej-PPS. Autor omawia działalność Związku Walki Czynnej, a następnie Związku Strzeleckiego. Przybliża proces kształtowania się związanego z nimi obozu politycznego, funkcjonującego w Galicji. Wskazuje jednak także inne środowiska niepodległościowe, działające w Galicji i ścieranie się ich wizji walki o niepodległość Polski. Przypomina, że u progu wybuchu Wojny Światowej wiele innych ugrupowań, z endecją na czele, tworzyło swoje organizacje zbrojne. Prężnie działały m.in. Polskie Drużyny Strzeleckie, Drużyny Bartoszowe, Drużyny Podhalańskie i wreszcie Stałe Drużyny Sokole, bazujące na Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”. Książka ma charakter popularnonaukowy. Jej atutem są zamieszczone w dużej ilości: wspomnienia, treści najważniejszych dokumentów oraz bezpośrednie relacje. Oddają one znakomicie atmosferę tamtych dni, ilustrują działania i decyzje osób, które wówczas tworzyły historię i o których współcześni uczą się z podręczników. Pozwalają lepiej zrozumieć ich argumenty, racje, sposób rozumowania. Wielu z nich, mając siedemnaście czy osiemnaście lat, przerwało naukę w szkołach, spakowało plecaki i ruszyło w pole, by z dnia na dzień stać się żołnierzami Rzeczypospolitej, której wówczas jeszcze granic na mapie nie było. (Rec. Wydawn.)

Kompletna legionowa historia i mitologia w jednym pasjonującym tomie. W roku jubileuszu stulecia odzyskania niepodległości Andrzej Chwalba proponuje książkę, jakiej przez dekady brakowało na polskim rynku: napisaną żywym językiem popularną syntezę dziejów Legionów Polskich i legionistów, którzy po 1918 roku stanowili istotną część elit politycznych II Rzeczypospolitej, współtworząc historię Polski. Kiedy 6 sierpnia 1914 roku Pierwsza Kompania Kadrowa pod dowództwem Józefa Piłsudskiego opuściła budynki przy krakowskich Oleandrach i wyruszyła w kierunku granicy z Rosją, rozpoczęła tym samym symbolicznie nowy etap w historii Polski. Jednak już w Kielcach legionistów witały nie owacje i kwiaty, lecz zamknięte okiennice i wrogie spojrzenia. Zarówno sama formacja, jak i osoba dowódcy budziła przez lata tyle głosów krytyki i sprzeciwu ze strony zwolenników odmiennej drogi do niepodległości, co i głosów pochwały, wdzięczności i bezgranicznego uwielbienia. A jacy naprawdę byli legioniści? Jak żyli na co dzień? Jakie przyświecały im idee i czy udało się je zrealizować? Sądzimy, że historia Legionów jest powszechnie znana, ale czy wiemy, które jej elementy są prawdziwe, a które należy uznać za mity? W swej najnowszej książce Andrzej Chwalba stawia te i inne, nowe pytania na temat Legionów i stara się na nie odpowiedzieć. Jednym tchem przeczytamy więc o militarnych dziejach Legionów Polskich, o broni i wyposażeniu, a także o zażartych sporach między brygadami, o posłudze medycznej i duchowej, wreszcie o tym, jaki wpływ miał legionowy etos na popularyzację sportu, literatury i sztuki wśród Polaków. (Rec. Wydawn.)

Jeden list - tysiące ocalonych istnień! Wzruszająca historia miłości w czasach wojny. Wojna bezlitośnie pustoszy Europę. Do Pałacu Królewskiego w Madrycie przychodzi list, w którym mała Francuzka prosi hiszpańskiego monarchę o pomoc w odnalezieniu zaginionego na froncie brata. Bożonarodzeniowy gest króla względem Sylvie wywołuje lawinę zdarzeń. Zainspirowane historycznymi faktami "Listy do Pałacu" to poruszająca powieść o miłości w czasach zarazy wojennej. 28 czerwca 1914 roku w zamachu w Sarajewie zginął następca austriackiego tronu arcyksiążę Franciszek Ferdynand Habsburg, co zapoczątkowało I wojnę światową. Hiszpania, choć pozostała neutralna, odegrała w tym konflikcie ważną rolę. To w Madrycie aż do 1921 roku działał Urząd do spraw Ochrony Jeńców, zatrudniający pięćdziesięcioro czworo stałych pracowników, których wspierało pięćdziesięciu ośmiu wojskowych i trzystu dyplomatów. Zdołali oni pomóc dwustu tysiącom jeńców wojennych. Przeprowadzili repatriację siedemdziesięciu tysięcy cywili oraz dwudziestu jeden tysięcy rannych żołnierzy. Koszty funkcjonowania Urzędu pokrywał król Alfons XIII. (Z okł.)

Bliźniaczki z zamożnej nowojorskiej rodziny są jak dwie krople wody, ale ich charaktery różnią się jak dzień i noc. Olivia to uosobienie rozsadku, Victoria-temperamentu....(Z okładki)

Na początku numeru publikujemy tekst przetłumaczony i opracowany przez Andrzeja Baniaka, autorstwa Antoniego Humeckiego, urodzonego w 1828 roku karczmarza z Uścia Ruskiego. Opisuje on wydarzenia jakich był świadkiem w okresie od wybuchu I wojny światowej. Przetacza wiele nazwisk i historii ówczesnych mieszkańców Uścia i okolicznych wsi, którzy brali w nich udział. Drugi artykuł to odnalezione niedawno i przetłumaczone z łemkowskiego przez Tadeusza A. Olszańskiego maszynopisy z etnograficznymi zapiskami dawnego mieszkańca Mochnaczki, Tymoteusza Gerbery, na temat życia Łemków. Ich część była już publikowana na naszych łamach w 1985 roku, jednak przytaczamy je ponownie wraz z pozostałymi niepublikowanymi dotychczas materiałami, które uzyskane zostały podczas ówczesnej akcji "Opis". Autor szczegółowo opisuje nie tylko dzieje ludności łemkowskiej, ale także życie codzienne i zwyczaje na podstawie własnych przeżyć i obserwacji, jak również opowieści starszych członków rodziny i znajomych... (Fragment wstępu)

Motywem inspirującym do opisania historii wojennej mojego Ojca i dwóch jego braci - MJW, był fakt uczestnictwa w I wojnie światowej i wyruszenie na front z jednej rodziny, z jednego domu w trzy różne kierunki świata. Front południowy - Michał, front zachodni - Józef, front wschodni - Wilhelm. Opis wydarzeń zaczerpnięty jest z pamiętnika Ojca, jego barwnych opowiadań zachowanych w mojej pamięci, uzupełniony dostępnymi materiałami bibliotecznymi. Powstał w stulecie rzeczywistych, historycznych faktów i wplecionych w nie uwikłań osób mi najbliższych. (Fragment "Od autora").

„Moje pierwsze boje” to książka autorstwa Józefa Piłsudskiego, została napisana w Twierdzy Magdeburskiej, gdzie został uwięziony. Piłsudski opisuje w niej swoje wspomnienia wojenne, oraz początki Legionów Polskich. Jednak, to nie jest typowo książka wojskowa, ponieważ autor zdecydował się pominąć w niej szczegółowe opisy strategii armii, która była pod jego dowództwem. Natomiast możemy się spodziewać w niej charakterystyki klimatu danych wydarzeń, zastanawiania się autora nad własnymi poczynaniami, dowiemy się także jakie panowały nastroje oddziału oraz ludności cywilnej.

Warszawa pod niemiecką okupacją, trwa I wojna światowa. Odepchnięta daleko na wschód rosyjska armia szykuje się do kontrofensywy, a tymczasem Rudnicki otrzymuje od Niemców propozycję nie do odrzucenia. Unikający mieszania się do polityki alchemik mimo woli zostaje wciągnięty do gry, w której stawką jest życie, a nawet więcej. Tymczasem w enklawach pojawiają się istoty używające - i nie bez powodu! - imion upadłych aniołów. Swoje plany mają też Sztyletnicy. Drogi Rudnickiego i Samarina przecinają się ponownie, choć tym razem każdy z nich walczy pod inną flagą. Nadchodzi przesilenie… (Rec. Wydawn.)

Książka zawiera mało znane w Polsce opowiadania Jarosłava Haška poprzedzające napisaną później szwejkowską epopeję. Obejmuje ona również opowiadania syberyjskie, które - jak twierdzą haszkolodzy - stanowiłyby fabularną podstawę dalszych przygód dobrego wojaka Szwejka, gdyby pisarz zdołał swoją powieść ukończyć. W wyborze znalazły się też inne opowiadania Haska, których akcja dzieje się w Galicji. Dużą część utworów po raz pierwszy przetłumaczono na język polski.

Historia gminy Nižná Polianka nierozerwalnie łączy się z wydarzeniami pierwszej wojny światowej. Jej mieszkańcy już w pierwszych tygodniach tego konfliktu widzieli niezliczone masy żołnierzy zmierzających na front. (...) Również w okolicy naszej partnerskiej gminy Sękowa toczono w czasie pierwszej wojny światowej ciężkie i krwawe boje. (...) Wspólne projekty i wsparcie finansowe ze środków Programu Współpracy Transgranicznej Interreg Polska - Słowacja już od kilku lat umożliwiają nam prowadzenie wspólnych badań i popularyzowanie wiedzy o wydarzeniach z czasów pierwszej wojny światowej. Publikacja, którą trzymacie Państwo w rękach, też jest efektem wspólnej pracy słowackich i polskich historyków. Jej celem jest przybliżenie przebiegu walk w szeroko pojętym pobliżu obu gmin. Mamy nadzieję, że pomoże ona turystom i pasjonatom historii wojskowości, którzy postanowią zwiedzić zabytki związane z tym konfliktem, lepiej zrozumieć szerszy kontekst ich powstania." (Fragment Wstępu)