Rozpoczęcie wielotomowej edycji „Dzienników” Agnieszki Osieckiej było najważniejszym wydarzeniem literackim 2013 roku. Kolejny tom potwierdza wyjątkowość tej publikacji na tle dzienników innych polskich pisarzy. Umrzeć pijanymi Życiem – to manifest Osieckiej. Chce przeżyć najsubtelniejsze jego półtony i zapisać wszystkie barwy. Pomieścić ludzi, zdarzenia i spotkania. Nauczyć się balansować na cienkiej linii między światem zewnętrznym i wewnętrznym. I wreszcie móc wypowiedzieć siebie. Oswaja świat impulsywnie. Nasłuchuje życie. Podgląda siebie dogłębnie i w sposób bezlitosny. Coraz bardziej wychylając się w stronę dorosłości i poszukiwań formy na siebie. By już za chwilę stać się kwintesencją poezji. Jeden rok, jedna postać. Wielka legenda, która tutaj właśnie się zaczyna… W 1952 roku piętnastoletnia Agnieszka Osiecka zdaje maturę i rozpoczyna studia dziennikarskie na Uniwersytecie Warszawskim. Oba wydarzenia generują w jej życiu spore zmiany – bezpowrotnie ulatują wiara w socjalizm i własną wyjątkowość, mnożą się za to rozczarowania i – nigdy już jej nieodstępujące – strachy, wątpliwości, zahamowania. Dojrzewająca w błyskawicznym tempie dziewczyna uświadamia sobie wreszcie estetyczno-światopoglądową zasadę, której, chcąc nie chcąc, pozostanie wierna do końca życia. Podług tej prawdy – odkrytej, co znamienne, zupełnie na własną rękę – życie nie powinno nigdy zastygać w skończonych formach (stąd ta uparta niezgoda młodziutkiej Osieckiej na socrealizm w literaturze i filmie oraz na miłość rozumianą jako wyłączność albo małżeństwo), lecz nieodmiennie mienić się i migotać – tak w ludziach, jak w kreowanych przez nich bytach i artefaktach. W 1952 roku początkująca poetka zaczyna znacząco różnić się od rówieśników i konfliktować ze światem. Odkrywa, że jej osobiste szczęście w dużej mierze zależy od okoliczności, na które nie ma i nie może mieć wpływu. Kończy się czas zetempowskich marzeń i szczerej wiary, a zaczyna się walka o siebie, szczęście i osobiste pragnienia z nieustannie dającą o sobie znać bezwzględnością życia społeczno-politycznego oraz… uczuciowego. (Z okł.)

Młodziutkiej panience z Saskiej Kępy zależało na samopoznaniu i osobistym rozwoju, bo – jak na córkę artysty przystało – miała silne poczucie własnego indywidualizmu. Chciała być nowoczesną, znaczącą podmiotowością – taką więc, która realnie wypływa na losy świata. Wierzyła, że kiedyś będzie działać poprzez słowo pisane – że stanie się ważną dziennikarką, pisarką, eseistką, krytyczką. Stąd tak ważna pozostawała dla niej kwestia własnych poglądów oraz ewentualnego wpływu na opinię publiczną. Dorastająca Osiecka bardzo pragnęła liczyć się, znaczyć coś dla innych ludzi, wyznaczać innym cele. Nawiasem mówiąc, źle trafiła, bo jej młodość przypadła na czasy stalinowskiego reżimu. Silny indywidualizm, jaki ją nieodmiennie cechował, przysparzał jej w szkole i na studiach niemałych kłopotów. Ale nie tylko nowoczesna podmiotowość zmuszała ją do przelewania myśli na papier. Kolejnym bodźcem była silna skłonność do autoanalizy. Agnieszka Osiecka fascynowała się ludźmi oraz procesami interpersonalnymi, ciekawiła ją również jej własna psychika. Ubolewała, że jej współczesność ignoruje indywidualne potrzeby jednostki – także te wynikające z ludzkiej natury i duchowości. "Wiesz, Misiu, czasem żal mi nie tylko siebie, ale i całego mojego pokolenia, żeśmy się urodzili i wychowali w takim Międzyczasie Obyczajowym: Już nie ma Pana Boga, a jeszcze nie ma komunizmu, nie wiadomo, co wolno, a czego nie wolno, z kim można, a z kim nie można: »Nie ma kryteriów«". "Międzyczasem Obyczajowym" Osiecka nazywała swoje dzieciństwo, które przypadło na czas okupacji hitlerowskiej, i swoją młodość, w którą wkroczyła u zarania Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Odwilż, której z kolei doświadczyła jako dwudziestoletnia dziewczyna, choć na zawsze pozostała dla niej wydarzeniem inicjacyjnym i przełomowym, przypieczętowała tylko symptomatyczny dla jej pokolenia "brak kryteriów" i typowe dla jej środowiska "bycie pomiędzy". "Wiesz, Misiu, kiedy myślę o swoich romansach, to mi czasem strasznie siebie żal. Boże, ile w tym było sztuczności!! Szkoda, strasznie szkoda, że wtedy się nie chodziło do psychoanalizy, tylko do ZMP!! […] Przecież przez całą wojnę mówiło się u nas tylko »naród i naród«, a przez całe ZMP – »lud i lud«, a dopiero teraz zaczyna się pojękiwać słowo »psychika« i nawet Mietek Rakowski pochyla się nad swoim szoferem i powiada: »Pan Dacko ma klimakterium« (a więc analizuje go duchowo, a nie klasowo, jak go na wsi uczono)" – pisała w 1974 roku w liście do Janusza Minkiewicza. (Rec. Wydawn.)

Osiecka zakochana, osądzana i bezlitośnie szczera w swoich zapiskach. Kolejny tom dzienników, bez którego nie sposób zrozumieć dziś Agnieszki Osieckiej. Twórczo rozwijały ją rozczarowanie, rozpacz, niespełnienie. „Wolę być niekochaną niż grafomanką” – notuje. Osiecka w latach 1954–1955 poznaje jednego z najważniejszych mężczyzn swojego życia, debiutuje w STS-ie jako autorka tekstów piosenek, bierze się za przekładanie poezji rosyjskiej i ma szansę wrócić na łono Związku Młodzieży Polskiej, choć bez ostrej oceny kolegów i koleżanek się nie obejdzie. Mimo że stała się modna i popularna, histeryzowała, że w porównaniu z kolegami z STS-u niczego jeszcze nie osiągnęła. Szkopuł w tym, że jako pisarka czuła się bardzo niepewnie: "Straszne jest to, że usiłuję opisywać świat tylko dlatego, że nie umiem go namalować". Ona – zawsze kilka kroków przed innymi. Rozwija swoje talenty i świetnie punktuje epokę. Rok 1955 był przełomem w życiu Agnieszki Osieckiej, ale ona wówczas tego nie wiedziała. Owszem, co nieco przeczuwała, niczego jednak nie mogła wiedzieć na pewno. Znamienne, że notując wrażenia z ważnej wystawy w Zachęcie, przy obrazie „Zraniony stół” Fridy Kahlo postawiła dwa znaki zapytania. Z pewnością wielu czytelników będzie zaskoczonych obrazem poetki, jaki wyłania się z kart tej książki. (Z okł.)

Agnieszka Osiecka prowadziła zapiski całe życie. Miała tak wielką potrzebę opisywania rzeczywistości, że gdy nie miała przy sobie dziennikowego zeszytu, zapisy pojawiały się w jakimś podręcznym notesie. Widać to w oddawanym do rąk Czytelników II tomie Dzienników. Jest rok 1951, w Polsce panuje stalinizm, Agnieszka ma prawie 15 lat i jest w klasie przedmaturalnej. Należy do ZMP, ale żyje pełnią życia nastolatki: koleżeńskie zwierzenia i intrygi, miłości, sport; przeżywa też rozstanie rodziców i snuje wiele nad wiek dojrzałych rozważań o filozofii, religii, o... życiu. Dzienniki to klucz do poznania Agnieszki Osieckiej oraz korzeni jej twórczości.

Galeria potworów to świat Agnieszki Osieckiej – opowieść o ludziach, miejscach i wydarzeniach w jej życiu, tych dawnych i całkiem współczesnych. Agnieszka Osiecka (1936-1997) – poetka, wszechstronnie utalentowana, jedna z najpopularniejszych autorek tekstów piosenek (napisała ich ponad 2000), a także spektakli teatralnych i telewizyjnych – była niespokojnym duchem. Po ukończeniu studiów dziennikarskich na Uniwersytecie Warszawskim, które w jej ocenie były pomyłką, rozpoczęła nowe, w łódzkiej „Filmówce”. Kiedy stała się niezastąpiona w amatorskim teatrzyku STS, spróbowała swych sił w piosence pisanej z zawodowymi kompozytorami dla zawodowych wykonawców. Kiedy już okazała się geniuszem tekstów, napisała widowisko muzyczne „Niech no tylko zakwitną jabłonie”, a potem „Apetyt na czereśnie”. A kiedy odniosła niebywały sukces na scenie, zajęła się przygotowywaniem programów „Listy śpiewające” dla telewizji. Po telewizji przyszły opowiadania, monodramy i powieści. Stale coś nowego, ciągle naprzód – nowe piosenki, nowi kompozytorzy, nowi wykonawcy, teatry, festiwale, ludzie, miejsca – wszystko to składa się na świat Agnieszki. Niczego i nikogo nie trzymała się kurczowo. Gdy wypalał się jeden związek, zawierała nowy, gdy odpływała od jednych przyjaciół – cumowała swą łódkę w innej przystani. Była szczególnie ciekawa ludzi, z których wielu sportretowała w „Galerii potworów”. Od największych artystów i luminarzy Londynu, Paryża i Nowego Jorku po wiejską dziewczynę z Mazur – z każdym rozmawiała równie bezpośrednio, w każdym dostrzegała coś interesującego. Umiała słuchać i uwielbiała opowiadać. Była doskonałą obserwatorką ludzi i obyczajów, czemu dała wyraz nie tylko w poezji i w prozie artystycznej, ale także w książkach wspomnieniowych: Szpetni czterdziestoletni (1985), Rozmowy w tańcu (1992) i Na początku był negatyw (1995). Galeria potworów należy do tego nurtu. Opowieść tę przez wiele lat publikował na swych łamach tygodnik „Polityka” (1988-1992), dziś po raz pierwszy ukazuje się w formie książkowej, wzbogacona o fotografie i przypisy przez Fundację „Okularnicy” im. Agnieszki Osieckiej. Dzięki licznym fotografiom, wyczerpującym komentarzom do tekstu autorki, młode pokolenie dostaje przewodnik po barwnym, choć zgrzebnym życiu w PRL.

Książka ta powstała z dwóch zasadniczych powodów. Po pierwsze, by uzupełnić istniejące już relacje o Agnieszce Osieckiej o wspomnienia osób, które dotychczas nie wypowiadały się na jej temat. Po drugie, by zebrać w jednym miejscu wspomnienia o Agnieszce Osieckiej opublikowane w tytułach niestanowiących pozycji w całości poświęconych poetce i przez to nie zawsze oczywistych oraz dostępnych dla miłośników autorki Szpetnych czterdziestoletnich. Takimi wspomnieniami są: fragmenty Lwów STS-u – autobiografii Jarosława Abramowa, fragmenty Uciekiniera – autobiografii Henryka Grynberga, fragment Niech żyje bal – autobiografii Maryli Rodowicz, fragment Cacka – autobiografii Krystyny Sienkiewicz, fragment Przedmowy do Agnieszki Osieckiej i Jeremiego Przybory listów na wyczerpanym papierze napisanej przez Magdę Umer, fragmenty Passy – wywiadu-rzeki z Danielem Passentem, fragment Końcówki – wywiadu-rzeki z Henrykiem Berezą; fragment dzienników Mieczysława F. Rakowskiego, fragment dzienników Krzysztofa Mętraka; poświęcone Agnieszce Osieckiej rozdziały z książek (zwykle wspomnieniowych lub autobiograficznych) Jerzego Urbana, Ryszarda Matuszewskiego, Ireny Szymańskiej, Janusza Andermana, Olgi Lipińskiej; artykuły Henryka Grynberga i Adama Michnika poświęcone Agnieszce Osieckiej i jej dziennikom; wypowiedzi na temat poetki udzielone w różnych mediach przez Włodzimierza Nahornego, Andrzeja Wróblewskiego, Jacka Kuronia, Juliana Włodarczyka, Jeremiego Przyborę, Franciszkę Leszczyńską i Wojciecha Młynarskiego oraz fragment z listu Marka Hłaski do Agnieszki Osieckiej. Zebrany materiał uzupełniają wypowiedzi stworzone specjalnie do tej książki (Jan Wyganowski, Jan Borkowski, Adam Sławiński, Anna Szałapak) oraz rozmowy, jakie autorka przeprowadził na potrzeby niniejszej publikacji (stanowią je wywiady z Teresą Deszczak, Barbarą Katarzyną Radecką i Krystyną Sienkiewicz, Stanisławem Soyką, Grzegorzem Lasotą, Katarzyną Ważyk, Maciejem Małeckim, Andrzejem Zielińskim, Zygmuntem Koniecznym, Agatą Passent, Stanem Borysem, Jackiem Mikułą, Ewą Błaszczyk, Zuzanną Łapicką-Olbrychską, Magdą Czapińską). Do książki zostały włączone również dedykowane Osieckiej, tudzież inspirowane jej twórczością czy osobą wiersze Stana Borysa, Wojciecha Młynarskiego i Barbary Katarzyny Radeckiej. Ostatnią grupę tekstów stanowią fragmenty wywiadów prasowych (rzadziej całe rozmowy) z Agnieszką Osiecką. (Rec. Wydawn.)

Agnieszka Osiecka - królowa ozdabiania codzienności słowami. Mówiła: Nie otwieraj ust, jeśli nie masz puenty. Cytaty z jej tekstów na stałe weszły do języka potocznego. Lektura udzielonych przez nią wywiadów okazuje się równie inspirująca. Celne podsumowania, poetyckie widzenie świata i ciekawe przemyślenia. Każde słowo wiernie spisane z rozmowy, bez przeinaczeń i nadinterpretacji. Wszystko ubrane przez Violettę Ozminkowski w formę współczesnego wywiadu, tak by słowa zyskały autentyzm i spójność. To nie jest rozmowa o tym, kto kogo znał albo kto kogo kochał, a kto kochać nie chciał. To nie jest rozmowa o tym, kto z kim przeciwko komu. To nie jest rozmowa o tym, jak żyć i czego nie jeść. To jest rozmowa o tym, że życia nie da się ułożyć w chronologiczną całość, bo czas wcale nie pędzi do przodu. Dlatego jedne okruchy codzienności zapadają nam w pamięci na zawsze, a inne giną bezpowrotnie. To jest rozmowa o tym, że być może czas jest podobny do wiatru. To jest rozmowa o tym, że życie jest czymś innym, niż myśleliśmy, że jest. (Rec. Wydawn.)

Marta mieszka w Cambridge w USA, realizuje się w pracy, poznaje ciekawych ludzi, dokształca się, uczestniczy w życiu społecznym i towarzyskim, sporo czasu spędza też nad rzeką, którą uwielbia. Z pozoru uosabia współczesną studentkę, rezydentkę realizującą się w multikulturowych (koniecznie) i proobywatelskich (najlepiej) projektach. Jednak nie - jest żebraczką i pamiętnikarką, która wyobraźnią tworzy własną ziemię niczyją, przestrzeń cokolwiek nierealną. Okalające Boston Rzeka Karola oraz tytułowa rzeka Neponset to naturalne granice jej osobliwego rezerwatu. To tu bohaterka Osieckiej nabawi się tej choroby, którą potem naznaczy Elżbietę z „Białej bluzki”. Marta mówi o sobie, że jest „pojemnikiem, w którym kołaczą się dawne echa i odgłosy”, jest „jak radio zgubione przez astronautów, pędzące przez nieba z resztkami audycji o hodowli bratków lub kurcząt - audycji, której już nikt nie słucha”. Marta kocha i nie jest kochana. Każdego dnia świat bombarduje ją wrażeniami i omamami, daje się jej we znaki. A ona - pozbawiona dystansu - grzęźnie, spala się, zatraca. (Wydawca)

Nikomu nie żal pięknych kobiet choć każda promień w oczach ma… Panowie patrzą w oczy nam panowie piją zdrowie dam… a z nami idzie śpiewka ta ona to sobie radę da... Dawała sobie radę z pisaniem, miała niezaprzeczalny talent. Trudniej szło jej z życiem osobistym. Goniła uczucie jak goni się króliczka: już... już się go łapie, co za podnieta! A on umyka. Pierwszy z wydanych, najlepszy z dotychczasowych portret Osieckiej - poetki, autorki ponad dwustu tekstów piosenek, kilku powieści, spektakli telewizyjnych, a nawet znanego hasła „Coca-Cola to jest to!”, dziennikarki, matki, żony, kochanki, kobiety towarzyskiej. W tej nietypowej biografii Zofia Turowska pokazuje bohaterkę pełną życia, wolną, niedającą się ograniczać konwenansom, a historie licznych perypetii miłosnych, związków małżeńskich i partnerskich opisuje z wyczuciem i dyskrecją. Jej Osiecka to wiele Agnieszek w jednej kobiecie. (Rec. Wydawn.)

To po raz pierwszy publikowane rozmowy bliskich przyjaciół i znajomych Agnieszki Osieckiej, z których wyłania się niezwykły obraz jej nietuzinkowej osobowości. O jednej z najwybitniejszych polskich artystek opowiadają m.in. Olga Lipińska, Hanna Bakuła, Maryla Rodowicz, Magda Umer, Krystyna Janda, Daniel Passent i Jerzy Satanowski. Każda z tych osób tworzy osobisty portret genialnej przyjaciółki. Z rozmów na temat Osieckiej wyłania się postać pełna sprzeczności: delikatna i okrutna, namiętna i nieczuła, bujająca w obłokach i materialistka, radosna i popadająca w stany depresyjne. Każdy z przyjaciół zapamiętał ją trochę inaczej. Dla każdego miała inną twarz. „Była jak lustro, w którym odbija się świat ze wszystkimi jego barwami i emocjami. Kiedy po jej śmierci to lustro rozpadło się na tysiące kawałeczków, każdy z nas zachował swój kawałek i widzi Agnieszkę w taki sposób, w jaki sam postrzega świat. Każdy z nas opowie inną historię”. (Rec. Wydawn.)

Romans niemożliwy. Ona - dopiero wchodząca w życie, spontaniczna i radosna poetka. On - starszy o trzydzieści lat, intelektualista o smutnych oczach, książę emigracji. Połączy ich uczucie - tajemnicze i skomplikowane. W 1957 roku Agnieszka Osiecka jedzie do Paryża. W walizce przemyca opowiadanie narzeczonego, Marka Hłaski, by przekazać je szefowi paryskiej "Kultury". Jerzy Giedroyc jest olśniony - jednak nie tylko talentem młodego pisarza, ale przede wszystkim zjawiskową poetką. Jedzie za nią nawet do Londynu, choć nikt od dawna nie widział go poza Paryżem. Wszystko po to, by wręczyć jej fiołki. Agnieszka także czuje coś, czego nie doświadczyła nigdy wcześniej. Ale nawet ona - ekspertka od miłości - nie potrafi nazwać tego, co ich łączy. W opartej na faktach powieści Manuela Gretkowska mistrzowsko opowiada historię miłości niemożliwej, o której Osiecka milczała całe życie.

OSIECKA W KALEJDOSKOPIE ŻYCIA. Lubiła opuszczać salony i znikać na peryferiach rzeczywistości, miała talent do wyławiania ludzi na tak zwanych życiowych zakrętach… Kochała i porzucała, choć często i ją porzucano. Pełna nieodwzajemnionej miłości rozdawała czułość w zwrotkach i refrenach. Jej piosenki są śpiewaną kroniką naszej współczesnej historii. Tworzyła z lekkością niezapomniane teksty, które trafiały do szerokiej publiczności. W samo serce! Ula Ryciak w błyskotliwej biografii brawurowo i skutecznie wydobywa różne prawdziwe i te na niby wersje Agnieszki Osieckiej. Potrafi dotrzeć do sedna i wyświetlić czytelnikom hologramową postać, która prowadziła życie na własną rękę. Osiecka nie pasowała do roli żony i matki, była za to wieczną dziewczyną z końskim ogonem. Pomimo to potrafiła wzbić się na wyżyny altruizmu i odwagi. Choćby wtedy, gdy wstawiła się u władz za internowanym Januszem Andermanem. I wtedy, gdy dla uwięzionego Adama Michnika pisała dziennik. Lubiła: gadać do utraty tchu, pić we dwoje, samotne podróże, śmiech przez łzy i zabawy kotów; Nie lubiła: fanatyków, iść wcześnie spać, żeby rano wstać; żoną być, uśmiechniętą na każde zawołanie; Nudziło ją: kolekcjonowanie złotych myśli i wszelkie inne… (Rec. wydaw.)

Przyjaciele moi i moje przyjaciółki! Nie odkładajcie na później ani piosenek, ani egzaminów, ani dentysty, a przede wszystkim nie odkładajcie na później miłości. Nie mówcie jej „przyjdź jutro, przyjdź pojutrze, dziś nie mam dla ciebie czasu”. Bo może się zdarzyć, że otworzysz drzwi, a tam stoi zziębnięta staruszka i mówi: „Przepraszam, musiałam pomylić adres...” I pstryk, iskierka zgaśnie.

Barwna opowieść o życiu artystek PRL. Niekwestionowaną gwiazdą była wówczas Agnieszka Osiecka, bez której w ogóle nie można sobie wyobrazić polskiej kultury tamtych lat. Utalentowana autorka tekstów i poetka, niezrównana komentatorka życia codziennego. Kobieta wrażliwa i szalona, która poszukiwała osobistego szczęścia i właściwie nigdy go nie odnalazła. A przy tym posiadała niezwykły dar unieszczęśliwiania innych. Poza Agnieszką Osiecką Autor przedstawia sylwetki Małgorzaty Braunek, Kaliny Jędrusik i Elżbiety Czyżewskiej. (Rec. Wydawn.)