Działania militarne prowadzone podczas I wojny światowej w Beskidzie Niskim przyniosły krwawe żniwo. Tysiące żołnierzy poległo w walce, a także zmarło z powodu ran i chorób. Na rozsianych po lasach, wzgórzach i dolinach cmentarzach wojennych spoczywają żołnierze – często bezimienni – obu walczących stron konfliktu. W opracowaniu tym przedstawiono 60 cmentarzy z okręgów nr I Żmigród i nr III Gorlice. Wszystkie zadziwiają swoją niepowtarzalną, różnorodną architekturą, a jednocześnie zmuszają do zadumy i refleksji. Wśród 31 cmentarzy okręgu żmigrodzkiego (numery 1–11 oraz 43–62), zaprojektowanych przez słowackiego architekta Dušana Jurkovica, na szczególną uwagę zasługują nekropolie w Regietowie Niżnym i Wyżnym, Gładyszowie, Krempnej, Grabiu, Koniecznej, Woli Cieklińskiej oraz w Małastowie na Przełęczy Małastowskiej. Nieco inne w założeniach projektowych niż cmentarze z okręgu żmigrodzkiego są nekropolie okręgu gorlickiego. Spośród 54 cmentarzy tego okręgu do albumu wybrano 29 (numery 63–86, 88, 91, 126–128), w większości zaprojektowane przez Hansa Mayra (wyjątkiem jest reprezentacyjny cmentarz nr 91 w Gorlicach projektu Emila Ladewiga i Gustava Ludwiga). Do najciekawszych można zaliczyć nekropolie w Sękowej, Ropicy Górnej, Gorlicach i Małastowie. Autor przedstawił fakty historyczne dotyczące głównych frontów I wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem działań prowadzonych w Beskidzie Niskim – bitew karpackich (styczeń – kwiecień 1915) i operacji gorlickiej (maj 1915). Okrucieństwo tej wojny opowiedziane zostało słowem i obrazem. Opisom cmentarzy i analizie ich symboliki towarzyszy bogata dokumentacja ikonograficzna – fotografie archiwalne oraz nastrojowe zdjęcia współczesne.

Antarktyda jest wymarzonym celem chyba każdego podróżnika. Ponieważ szanse na samodzielną wyprawę na ten wyjątkowy kontynent są małe, autor zdecydował się na grupowy wyjazd komercyjny. Jednak nie poleciał tam samolotem ani nie popłynął zwykłym statkiem – aby poczuć smak przygody, wybrał rejs żaglowcem. Podróż taką poleca szczególnie amatorom żeglarstwa, bo będą mogli „pobiegać” po rejach, zapalonym turystom, ponieważ dotrą do miejsc trudno dostępnych i bardzo rzadko odwiedzanych, jak Tristan da Cunha, miłośnikom natury, gdyż przyroda była największą atrakcją tej wyprawy, a przede wszystkim entuzjastom fotografii, bo będą usatysfakcjonowani różnorodnością kadrów. Album jest fotograficznym zapisem tego niezwykłego rejsu. Zobaczymy groźne fale Cieśniny Drake’a i Morza Scotia, wspaniałe krajobrazy lodowe na Morzu Weddella, niezwykłych kształtów góry lodowe i ogromne góry stołowe, pośród których „Europa” raz była majestatycznym żaglowcem, a raz kruchą łupiną. Poznamy Georgię Południową – subantarktyczną wyspę, ziemię pingwinów królewskich, których kolonie liczą setki tysięcy osobników, a także królestwo słoni morskich i kilku milionów uchatek antarktycznych; to na nią dotarł bohaterski Shackleton wracający w 1916 roku ze swojej nieudanej próby przejścia przez Antarktydę. Ujrzymy Nightingale, wyspę w archipelagu Tristan da Cunha, gdzie gniazdują albatrosy, a ich młode usiłują dziobnąć zbyt ciekawskich turystów. Na Antarktydzie i na sąsiednich wyspach odwiedzimy argentyńskie stacje badawcze i domy polarników ze szwedzkiej wyprawy Nordenskjölda zimujących tu w 1903 roku. Dotrzemy do opuszczonych baz wielorybniczych na Wyspie Zwodniczej i na Georgii Południowej, gdzie kilkadziesiąt lat temu ludzie, zabijając dla zysku miliony uchatek, fok i wielorybów, doprowadzili prawie do wyginięcia tych zwierząt. W podróży przez południowy Atlantyk będą nam towarzyszyć dostojne albatrosy wędrowne.

Autor kart pocztowych w części II „Afryki utrwalonej”, Kazimierz Zagórski (1883-1944) po wydarzeniach lat wojennych 1914–1922, w których aktywnie uczestniczył, wyjechał z Polski w 1924 roku. Zamieszkał w Leopoldville, wówczas stolicy Konga Belgijskiego i pozostał tam do końca życia. Otworzył zakład fotograficzny oraz sklep ze sprzętem i materiałami fotograficznymi. Wykonywał zdjęcia na zamówienie i inne usługi fotograficzne. Zaczął też wydawać swoje fotografie w formie kart pocztowych, chętnie kupowanych przez klientów w Kongo Belgijskim i w sąsiednich koloniach i rozsyłane po świecie. Do Witolda Grzesiewicza pisał, że „interesy handlowe stoją znakomicie”. W poszukiwaniu tematów i obiektów fotografii wiele podróżował nie tylko do odległych regionów Konga Belgijskiego, lecz także do sąsiednich krajów Afryki równikowej i wschodniej. Wykonywał portrety i ujęcia grupowe, fotografował przede wszystkim ludzi w ich środowisku, ale także pejzaże i zwierzęta. Dwie wydane przez niego serie, zatytułowane: L‘Afrique qui disparait! („Ginąca Afryka!”), liczyły ponad czterysta kart pocztowych. Kolekcja pocztówek, podarowanych w 1938 r. Witoldowi Grzesiewiczowi przez Kazimierza Zagórskiego i Jana Gadkowskiego pochodzi z tych serii. Są w niej portrety dostojników w tradycyjnych strojach, kobiet i mężczyzn zdobionych skaryfikacjami na ciele (tatuaże bliznowe), będącymi u wielu ludów afrykańskich rodzajem „dowodu tożsamości” i zapisem ważnych wydarzeń w życiu Afrykanina, jak małżeństwo, narodziny dziecka czy uczestnictwo w obrzędach potwierdzających przynależność do grupy etnicznej i społecznej. Są również niezwykłe fotografie kobiet z wydłużonymi czaszkami. Taki kształt głowy był uważany za dowód przynależności do ludu Mangbetu i w tym celu matki owijały główki niemowląt powodując ich deformację. Od czasów, kiedy Kazimierz Zagórski fotografował „tradycyjną Afrykę” minęło ponad siedemdziesiąt lat. W tym okresie wiele zmieniło się w Afryce i w postrzeganiu jej mieszkańców i ich kultur. Wiele starych zwyczajów, tradycyjnych ubiorów i zdobienia ciała już zaginęło. Dziś starannie wystudiowane, niekiedy posągowe portrety - indywidualne i grupowe - wykonywane przez Zagórskiego według kanonów sztuki fotograficznej w pierwszym ćwierćwieczu XX wieku, mają nie tylko walor artystyczny, lecz są także źródłem wiedzy etnograficznej o ludach zamieszkujących środkową Afrykę.

„Kołysanki” Anny Kwiecińskiej-Utkin to niezwykłe, baśniowe utwory w których muzyka góralska przeplata się z walcem rosyjskim i rytmami z krakowskiego Kazimierza. To tajemnicze elfy i wędrujące anioły kabały, królewny i księżniczki, smoki i wiatr unoszący strzępy wspomnień po górskiej hali. To niezwykłe ilustracje Franciszka Maśluszczaka, błękitno srebrzyste, tajemnicze utrzymane w poetyce nocy. To wreszcie brawurowa muzyka Urszuli Borkowskiej oraz głos Izabeli Bukowskiej i jej znakomita interpretacja utworów.

Książeczka o podróżowaniu jest filozoficzną refleksją nad sensem przemierzania świata. Nie opowiada o konkretnych podróżach, lecz o podróżowaniu. Stara się zaprezentować zbliżony do ideału model, realizowany w praktyce na wiele sposobów. Jest jednocześnie pochwałą podróżowania, wyrazem fascynacji autora podróżami i podróżnikami – najzdrowszymi pod słońcem szaleńcami przemierzającymi świat w rytm uderzeń serca. Dlaczego warto podróżować? Bo podróż daje poczucie wolności. A skoro wolność jest tym, czego człowiek pragnie jak wody, to i podróż, grzejąc się w cieple wielkiego pojęcia wolności, urasta do rangi fundamentalnego doświadczenia ludzkiego życia. Można wymienić wiele motywów podróżowania, na przykład chęć przeżycia przygody, czy znalezienie na Ziemi rzeczy nieziemskich. Jednak przyczyną par excellence jest właśnie pragnienie wolności.

W polskim piśmiennictwie o Afryce okresu międzywojennego niewiele jest relacji pisanych przez Polaków pracujących na tym kontynencie. Wspomnienia Witolda Grzesiewicza i jego fotografie tym bardziej zasługują na uwagę, że charakter jego pracy w kongijskim interiorze dawał możliwość różnorodnych obserwacji, a obserwować potrafił. I fotografował.

Dwa niespotykane dotąd w historii Łemkowszczyzny kataklizmy odcisnęły trwałe piętno na krajobrazie tego regionu. I wojna światowa pozostawiła na okolicznych wzgórzach wojenne cmentarze i głęboką ranę Thalerhofu w świadomości mieszkańców. 30 lat później komunistyczna akcja "Wisła" zniszczyła wielowiekową łemkowską cywilizację. Pozostały skazane na powolną śmierć przez zapomnienie ślady pól, sadów, szczątki zabudowań, opustoszałe cerkwie i zarastające ostrężyną cmentarze.

Niezwykle poruszające wspomnienia sanitariuszki AK ze szpitala św. Stanisława na Woli z pierwszych dni sierpnia 1944 roku. Dwudziestoletnia Anna Danuta Sławińska (w powstaniu Leśniewska) trafia w samo centrum dramatycznych wydarzeń. Autorka, która sama cudem uniknęła egzekucji, jest świadkiem tzw. rzezi Woli, podczas której wciągu kilku dni Niemcy mordują od czterdziestu do pięćdziesięciu tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci. Obok nadludzkiego wysiłku i heroizmu polskiego personelu szpitalnego, ratującego pacjentów i przygodnych uciekinierów, pokazuje katów, których działania obserwuje z bliska. Jest wstrząśnięta i przerażona ich barbarzyństwem. Potrafi jednak dostrzec ludzkie odruchy wśród bestii. Tych jedenaście dni powstania spędzonych na Woli pozostawia w niej piętno na całe życie. Książka pokazuje zło, zniszczenie i śmierć, które niesie ze sobą wojna. Nie brakuje w niej jednak nadziei i wiary w przyjaźń oraz dobro, które tkwi w człowieku. To ono daje Autorce sił, aby przetrwać i wyrwać się z piekła. Kierowana obowiązkiem, trafia do kolejnego piekła – obozu przejściowego w Pruszkowie.

Andrzej Adam Zaorski jaki jest każdy widzi. Jednak po niedawno przebytym udarze mózgu zmienił się. Postanowił nawet przybrać nowe miano. Ale jakie? Kacper, Melchior...? A może Sławomir? Nasi ojce dawali nam imię - Andrzej -po Kmicicu. Dziś nazywają synów po Lepperze. Dla przodków - Adam -to był Mickiewicz, dla późnych wnuków -Michnik. Zważywszy na trudności autora w wymowie nawet swojego nazwiska pozostawmy przy dawnym, dobrym imieniu. Panowie Przysięgli! Oto głośna spowiedź aktora, który stracił głos. Oto poruszająca filipika mima, który nie może poruszyć palcem. Oto płomienna tyrada jąkały, obejmującego dyrekcję spalonego teatru. Posłuchajcie opowieści idioty! Pełnej wściekłości i wrzasku, nie znaczącej nic. Reszta...

"Rok w lodach Antarktydy" to literacka i fotograficzna opowieść Ryszarda Czajkowskiego o pobycie na Białym Kontynencie w latach 1965-1967. Autor był uczestnikiem pierwszej po II wojnie światowej polskiej grupy badawczej, która spędziła ponad rok w radzieckich bazach na Wschodniej Antarktydzie. Ryszard Czajkowski znany jest jako podróżnik, polarnik i filmowiec, ale ma też znaczący dorobek naukowy. Jego pierwsza podróż na Antarktydę była wyprawą badawczą, dzięki której pozyskał cenne dane naukowe i dzięki której... "porzucił" naukę na rzecz podróży. W czasie pobytu na stacjach „Mirnyj” i „Mołodiożna” nie tylko prowadził badania, ale także obserwował i dokumentował życie codzienne polarników i ich zajęcia oraz „podglądał” stałych mieszkańców kontynentu – pingwiny i foki. Nie brak w książce osobistych refleksji autora o ponad rocznym pobycie w oddaleniu od domu i rodziny, ciekawych anegdotek z życia polarników i opowieści o przygodach, których tam doświadczył. Tekst wzbogacony jest licznymi fotografiami, ukazującymi niezwykłe formy lodowców skrywających ląd, dryfujących gór lodowych, widoki Antarktydy uchwycone z samolotu, statku i podczas pieszych wędrówek autora wokół baz. Ryszard Czajkowski był w Antarktyce jeszcze dwa razy, budując polską stałą stację antarktyczną im. H. Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego. W uznaniu jego zasług i dorobku, samotny szpiczasty nunatak, znajdujący się nieopodal tej stacji, nazwano Iglicą Czajkowskiego. Książka ukazuje się w 50. rocznicę wyprawy i dokumentuje udział polskich polarników w badaniach nad fascynującą Antarktydą.

Przemierzyć Afrykę na rowerze, tak daleko jak się da, na ile starczy sił, pieniędzy i zdrowia... Tego niezwykłego zadania podjął się autor tej książki, Jacek Herman-Iżycki. W ciągu jedenastu miesięcy pokonał ponad 10 000 km rowerem, przemierzając piaski Sahary oraz sawanny i lasy równikowe Afryki, zdany jedynie na własne siły i życzliwość spotykanych na trasie osób. Książka „Rowerem przez Saharę i jeszcze dalej..." jest kroniką tej podróży. Obok notatek robionych w jej trakcie wzbogacają książkę niezwykłe zdjęcia, wykonane przez autora, będące z kolei fotograficzną kroniką tej fascynującej wyprawy. Wraz z autorem, przemierzamy oczami wyobraźni afrykański kontynent sprzed 35 lat... szlaki wiodące przez Saharę, błotniste drogi afrykańskiego interioru, przeprawiamy się pirogami przez rzeki, "łapiemy stopa” gdzieś daleko od ludzkich siedzib, gdy rower odmawia dalszej jazdy. Na swojej trasie autor spotyka niezwykłych ludzi pustyni, mieszkańców wiosek zanurzonych w tropikalnym lesie, czasem biednych, ale na swój sposób, szczęśliwych. Spotyka innych globtroterów, ale także wiele niezwykłych osób, które przyjechały do Afryki, aby swoją pracą i poświęceniem nieść pomoc materialną i społeczną jej mieszkańcom. Byli to misjonarze, nauczyciele, lekarze, inżynierowie i naukowcy. Wielu z nich było z Polski, a dzięki ich bezinteresownej pomocy w Nigerii, Kamerunie i Ugandzie podróż rowerem przez Afrykę trwała tak długo i zakończyła się szczęśliwie. Barwnie i ze szczegółami opisuje autor swoje przygotowania do tej podróży, zabiegi o pozyskanie niezbędnych wiz, zdobycie funduszy i przygotowanie ekwipunku na długą i ciężką wyprawę. Dla współczesnego czytelnika może to być lekcja historii, choć nieodległej, ale pokazującej, jak na przestrzeni kilkudziesięciu lat zmieniły się warunki polityczne i ekonomiczne oraz możliwości podróżowania. Lektura jej na pewno dla wielu z nas będzie sentymentalna, przypominająca nie tylko młodzieńcze marzenia o egzotycznych podróżach, ale także paradoksy czasów PRL-u, które należało pokonać, by zakosztować wolności podróżowania i poznawania świata. Zmieniła się również Afryka. Dziś z powodu konfliktów religijnych i politycznych w wielu regionach, które odwiedził autor, taka podróż byłaby niebezpieczna lub wręcz niemożliwa. „Człowiek z piasku”, tak za wyczyn przejechania samotnie rowerem prze Saharę autor został nazwany w artykule zamieszczonym w 1981 roku w piśmie Holenderskiego Związku Prawdziwych Cyklistów. Podróż ta niewątpliwie powinna znaleźć się w historii polskiego podróżnictwa z czasów PRL-u.

Sokotra to największa spośród czterech wysp niewielkiego archipelagu, leżącego na Oceanie Indyjskim pomiędzy Afryką a Półwyspem Arabskim. Dzięki długotrwałej izolacji wytworzyła się tam unikalna roślinność. Dziś największym bogactwem wyspy jest jej wyjątkowa na skalę światową przyroda i pradawna kultura beduińska. W 2008 roku Sokotrę wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Badacze i ekolodzy uważają tę największą arabską wsypę za jedno z 10 najważniejszych miejsc dla zachowania bioróżnorodności Ziemi.

Przedstawiona praca jest wynikiem wieloletnich badań autorki na wyspach Indonezji, jak również dogłębnej analizy porównawczej kolekcji tkanin w zbiorach wielu muzeów polskich. Książkę ilustrują najwspanialsze przykłady batików jawajskich z kolekcji Rudolfa G. Smenda z Kolonii, uznanej za jeden z najbardziej znaczących zbiorów tych tkanin na świecie. Przykłady batików polskich pochodzą z kolekcji Muzeów Narodowych w Krakowie i Warszawie, Muzeum Etnograficznego w Krakowie oraz zbiorów prywatnych.

Okładka książki Turistika Extreme. Diabelskie podróże rowerem 2001-2011 Ryszard de Teisseyre Ryszard de Teisseyre Wydawnictwo: Gondwana literatura podróżnicza 492 str. 8 godz. 12 min. Data wydania: 2013-04-03 Data 1. wyd. pol.: 2013-04-03 Liczba stron: 492 Język: polski ISBN: 9788363756024 Tagi: Według autora - rower jest uniwersalny, niezniszczalny, jest nie tylko narzędziem, lecz także ideą, filozofią, często wyzwaniem. Rower to także nałóg, od którego nie można się uwolnić. Tylko czy warto próbować? Ryszard de Teisseyre - Markiz dawkuje sobie ten narkotyk od 15 lat, ulega mu i podczas wypraw z przyjacielem - Diabłem dzięki rowerowi właśnie przeżywa przygody swego życia. Opowiada o nich ze swadą we wspomnieniach, a kolejne diabelskie podróże poprowadziły w tym czasie podróżników przez Polskę, Prusy Wschodnie, Litwę, Łotwę, Estonię, Rosję, przez Krym na Kaukaz, do krainy trolli - Szwecji, w Alpy, a dalej przez Azję i znów na krańce Europy, aż po Nordkapp. Opisane barwnym językiem spotkania z innymi cyklistami, mieszkańcami mijanych krain, a także liczne niespodzianki i wyjątkowe przeżycia uzupełnione wieloma zdjęciami tworzą ciekawy obraz turystyki rowerowej. To doskonała, wciągająca lektura i poradnik dla wszystkich chcących zwiedzać świat na rowerze.