Animacja społeczno-kulturalna jest jednym z kierunków pedagogiki zajmującym się zagadnieniem praktyki wychowawczej i edukacyjnej, realizowanej w obszarze szeroko rozumianej kultury. Można jednak powiedzieć, iż jest to tradycyjne zagadnienie pedagogiki w ogóle, gdyż we wszystkich subdyscyplinach pedagogicznych w mniejszym lub większym stopniu pojawia się i jest podejmowany temat kultury i jej wpływu na proces wychowania. Przy czym chodzi tu nie tylko o fundamentalne dla animacji społeczno-kulturalnej zagadnienie wartości, które jest przecież podstawą każdego myślenia o wychowaniu i edukacji, ale także o konkretne praktyczne rozstrzygnięcia - o wykorzystywanie treści kulturowych w działaniach edukacyjnych. Jest to przestrzeń rozważań i projektów dotyczących wychowania realizowanego przez określone, różnorodne instytucje edukacyjne. Za tym idzie zaś potrzeba nie tylko rozpoznawania i wpisywania się w określony kontekst, dziedzictwo i tożsamość kulturową, ale także odczytywania zmieniających się potrzeb kulturalnych ludzi, co przekłada się na możliwe i potrzebne uczestnictwo w kulturze wszystkich jednostek uczestniczących w życiu społecznym: dzieci, młodzieży, dorosłych oraz osób starych - seniorów. Tradycji rozwoju animacji społeczno-kulturalnej - tak szeroko i specyficznie tu rozumianej: jako praktyki wychowawczej odwołującej się do kultury - można i należy poszukiwać wieloaspektowo, a także w dość odległej przeszłości - na drogach rozwoju pedagogiki. (Rec. Wydawn.)

Przygotowanie monografii dotyczącej pedagogiki społecznej w Polsce jest zadaniem szczególnie ryzykownym i trudnym. Ryzykownym, ponieważ subdyscyplina ta przez ponad sto lat historii obrosła licznymi opracowaniami, które dodatkowo znacząco się różnią nachyleniem czy ugruntowaniem teoretycznym, charakteryzującym oryginalność poszczególnych ośrodków naukowych, w których była i jest rozwijana. Trudnym, gdyż jako dyscyplina usytuowana na skrzyżowaniu nauk, pedagogika społeczna stała się fundamentem licznych innych subdyscyplin pedagogicznych, a niekiedy nawet inspiracją oryginalnych kierunków myślenia w innych dyscyplinach naukowych. Autorów tekstów zawartych w prezentowanej monografii, poza zainteresowaniem pedagogiką społeczną, łączy jedno - współpraca, znajomość, a niekiedy nawet przyjaźń z Panią Profesor Ewą Marynowicz-Hetką. To właśnie Jej dedykujemy tę książkę. (Z okładki)

Stwierdzam, że recenzowana praca odpowiada potrzebom intelektualnym i praktycznym, i w związku z tym - ze wszech miar - opowiadam się za jej opublikowaniem i rozpowszechnianiem. W uzasadnieniu chciałabym raz jeszcze podkreślić wysoki poziom naukowy zawartych w pracy publikacji, ich walory poznawcze, praktyczne, a często również oryginalność wyrażającą się w prezentowaniu wielu interesujących rozwiązań. I na koniec jeszcze jedna refleksja. Myślę, że to bardzo dobrze, że w jednym tomie znalazły się teksty ukazujące różne rodzaje aktywności młodzieży, zarówno te pozytywne, jak i negatywne. W ten sposób można było pokazać, że współczesna młodzież - wbrew obiegowym opiniom - potrafi angażować się w wiele cennych inicjatyw, że może być twórcza i kreatywna, a przez to bardziej wartościowa. Jestem przekonana, że lektura tej książki będzie stanowiła poważny wkład w ogólnopolską dyskusję nt. problemów młodzieży oraz że przyczyni się do rozwoju i poszerzenia pól badawczych pedagogiki społecznej. Prof. dr hab. Elżbieta Łuczak

Strukturę prezentowanej tu pracy tworzą cztery części. Pierwsza z nich zatytułowana "Perspektywy badań nad rodziną" przybliża m.in. fenomenologiczno-hermeneutyczną koncepcję badań nad rodziną, jak również dotyczy wielowymiarowości macierzyństwa w realiach współczesności. W części II przybliżona została problematyka przeobrażeń współczesnej rodziny, ukazująca kierunki przemian w życiu małżeńsko-rodzinnym oraz nowe obszary zadań socjalno-wychowawczych w pracy z rodziną. Na część III składają się artykuły ukazujące "Rodzinę i dziecko jako podmiot wsparcia społecznego". Autorzy zwracają uwagę na wielość zagrożeń tkwiących w środowisku rodzinnym oraz sugerują różnorodne działania wspierające rodzinę. Część IV dotyczy "Działań społeczno-pedagogicznych i instytucjonalnych form pomocy dziecku i rodzinie"

Publikacją jest nawiązaniem do wydawnictwa powstałego z okazji V Zjazdu Pedagogów Społecznych. To istotny głos pedagogów społecznych odnoszących się do najważniejszych spraw społecznych współczesności podnoszonych podczas debaty. W czterech częściach pracy autorzy odnieśli się ważnych społecznie kwestii takich, jak społeczny pejzaż i kontekst współczesnego życia społecznego, istotne elementy kształtujące dyscyplinę pedagogiki społecznej oraz czynniki wpływające na kondycję współczesnej rodziny. (Rec. wydaw.)

Pedagogika społeczna. Zarys problematyki Mariusza Cichosza ma charakter specjalny: jest to kompleksowy podręcznik, a może raczej monografia tej jednej z bardziej dziś rozpoznawalnych subdyscyplin pedagogicznych. Podzielone na cztery zasadnicze części, opracowanie to daje wiedzę potrzebną nie tylko studentom nauk społecznych; ujęcie historyczne pedagogiki społecznej, rodzące się w jej łonie teorie i koncepcje, wpływ środowiska wychowawczego oraz współczesne jej konteksty stanowią klucz czy może raczej: podwaliny służące zrozumieniu nauk społecznych oraz samej pedagogiki. Zadanie to tym łatwiejsze, że od samego początku pedagogika społeczna wyróżniała się na tle nauk pokrewnych wyraźnie sprecyzowaną metodologią i przedmiotem badań, niemniej zebranie całości blisko stuletniej historii pedagogiki społecznej w połączeniu z wnikliwą analizą jej obecnej postaci, czyni z publikacji Mariusza Cichosza pozycję ważną, bez wątpienia potrzebną i - co najważniejsze - od teraz dostępną. Pedagogika społeczna jako jedna z subdyscyplin pedagogicznych uprawianych w Polsce liczy już przeszło sto lat, w czasie których znacząco się zmieniała. W jej historii możemy wskazać na okres kształtowania się i wyodrębniania z innych nauk społecznych oraz istnienia warunkowanego określonymi przemianami społeczno-politycznymi, co generowało specyficzne drogi i etapy jej rozwoju. To czas jej twórców i przedstawicieli - osób podejmujących badania naukowe, ale także realizujących specyficzną praktykę wychowawczą. Rozwój instytucjonalny pedagogiki społecznej jest więc bardzo wyraźny, ale także zróżnicowany, bo choć zachowuje ona cały czas swoją określoną ontologiczną i epistemologiczną tożsamość, to jednocześnie na jej gruncie pojawiają się różnorodne nowe rozwiązania. Niniejsze opracowanie poświęcone charakterystyce pedagogiki społecznej, problematyce jej rozwoju, prezentacji poglądów jej twórców i głównych przedstawicieli, a także wypracowanych na jej gruncie koncepcji, wpisuje się w istniejące już w tym względzie badania i prowadzone analizy. (Rec. wydaw.)

Książka Bohdana Skrzypczaka jest próbą poszerzenia obszaru pedagogiki o nowe pola teoretyczne i badawcze związane ze społecznościowym postrzeganiem zjawisk w świecie tworzonym przez ludzi, których łączy poczucie dobra wspólnego. Nie wiem, w jakim zakresie propozycje Autora wejdą do pedagogiki (np. koncepcja pedagogiki publicznej), ale na pewno już stanowią inspirujący materiał do dyskusji i refleksji. Od książki bije powiew świeżości i zdolność do łamania schematów myślowych o tym, co publiczne i o tym, co pedagogiczne, o wspólnotowym postrzeganiu rzeczywistości społecznej,o nowych sposobach jej przekształcania na lepsze. Propozycja ta może być szczególnie ważna dla pedagogiki społecznej poszerzając granice dotychczasowych analiz teoretycznych i empirycznych. Dodatkowym jej walorem jest interdyscyplinarność. Rozważania Autora właściwie dotyczą styku pedagogiki, polityki społecznej, pracy socjalneji socjologii. Uchwycenie publicznego wymiaru zjawisk pedagogicznych należy uznać za oryginalne i wartościowe poznawczo. Zarysowanie w pracy perspektywy poznawczej akcentującej rolę wspólnoty i społeczności lokalnej w przekształcaniu rzeczywistości stanowi znakomity zbiór inspiracji i materiał do przetworzenia i wykorzystania przez pedagogów, pracowników socjalnych, działaczy społecznych i lokalnych polityków. (dr hab. Tomasz Biernat) (Z okł.)