Książka Piotra Cegielskiego "Galicyjskie portrety, czyli mój kolaż rodzinny" jest barwnym portretem bliskich autora, namalowanym na szerokim tle politycznym, społecznym i obyczajowym okresu międzywojennego. Skupia się na kilku nieprzeciętnych postaciach, które dotychczas nie doczekały się opracowań monograficznych, w dwóch przypadkach najprawdopodobniej ze względu na to, że po 1939 r. znalazły się na emigracji i tam zmarły. (Z okł.)

W roku 1990 ukazało się I wydanie legend. Nakład wynosi 560 egzemplarzy i został wyczerpany. Turyści i wycieczkowicze, a także młodzież z różnych szkół powiatu gorlickiego odwiedzający Szymbark, pytali o drukowaną wersję legend. Postanowiłem, po nielicznych przeróbkach, przygotować kolejne II wydanie; z racji 650- lecia Szymbarku. W prezentowanych tekstach nie pomijam ludowej frezeologii, wprost dbam o jej wyeksponowanie, tak samo zachowuję brzmienie nielicznych wyrazów charakterystycznych dla gwary Szymbarku...(Fragment wstępu)

Rocznik otwiera obszerny artykuł Andrzeja Piecucha będący monografią Dolin, zamieszkałego niegdyś przez Łemków, a obecnie nieco zapomnianego przysiółka Szymbarku. Autor przedstawia zarówno historię osady jak i opisuje jej główne zabytki z dawną cerwią greckokatolicką na czele. Mamy nadzieję, drogi Czytelniku, że zachęcony tym tekstem podczas najbliższej bytności w Szymbarku nie omieszkasz odwiedzić tego położonego na uboczu przysiółka. Kolejny polecany artykuł przedstawia szlak kurierski, który w czasie okupacji prowadził przez Rymanów-Zdrój i Beskid Niski na Węgry do Budapesztu. W szczególności przedstawiona została postać Jana Łożańskiego, jednego z najbardziej zasłużonych kurierów przemierzających tą trasę. Następne teksty poświęcone są tematyce łemkowskiej i dotyczą dwu ostatnio wydanych książek napisanych przez Łemków i poświęconych ich rodzinnym stronom... (Fragment wstępu)

Andrzej Piecuch w obszernym artykule opisuje historię nieistniejącej już drewnianej cerkwi z Izb oraz losy wyposażenia zachowanego z jej wnętrza. Cerkiew ta w XVIII wieku zyskała miano sanktuarium, dzięki cudownej ikonie Płaczącej Matki Bożej z Dzieciątkiem, której łask doświadczył m.in. sam Kazimierz Pułaski. Przy okazji dowiadujemy się więcej o cudownym zjawisku płaczących obrazów. Piotr Wirchniański wraz z Teresą Banias w pracy dyplomowej, której skróconą wersję publikujemy, przedstawiają niezwykle ciekawe losy rekonstrukcji dwóch historycznych budowli zlokalizowanych po dwóch stronach polsko-słowackiej granicy, przy Szlaku Węgierskim - kasztelu Gładyszów w Szymbarku i zamku w Zborowie, tzw. Makowicy... (Fragment wstepu)

,,Opowiadam ten najmniejszy z Beskidów w 178 legendach i opowieściach i nie jest on wcale taki mały jakby wynikało to z nazwy. Jest ogromny poprzez swoją niezwyczajną historię, Przez wieki był ojcowizną Polaków, Łemków, Żydów, Dolinian, Pogórzan i Zamieszańców, a nawet Cyganów. Wszyscy oni budowali w nim swoją doczesność ufni w opiekę bożą, ale niosąc w sobie także wiarę w złe moce. Pięć legend zostało przetłumaczonych na język łemkowski, bo Beskid był ich Ojczyzną. Nie mieli innej, aż do czasu, kiedy odmówiono im prawa do własnej tożsamości. Zbierając i opracowując te legendy i opowieści przemierzyłem wielokrotnie Beskid od Przełęczy Łupkowskiej aż po Krynicę. To były jedne z najciekawszych podróży mojego życia". Cyryle, co one są w Beskidzie Ludzi było wtedy nie wiele i do pogańskich bogów się modlili. Minęło już kilka pokoleń, kiedy osiedli w Beskidzie jak zjawił się misjonarz dobrej nowiny. Chodził od osady do osady i opowiadał tutejszym o Chrystusie, synu boga prawdziwego, w trójcy jedynego. Słuchali go, ale nie dawali wiary jego słowom, bo obcy, a oni od ojców i dziadów trwali przy swoim, i od zawsze żertwę składali Światowidowi, Perkunowi i Wołosowi. Aż tu nagle jakiś obcy nawołuje ich, by dawne bogi porzucili. Jakże to tak, nie godzi się odstąpić od wiary przodków i porzucić słowiańskich bogów i przyjąć za swojego jakiegoś obcego boga. Kiedy zapytali tego przybłędę o imię, powiedział, że na chrzcie świętym dali mu Cyryl. Nic z tego nie rozumieli i pozostali przy swoim. Minęło tysiąc lat i więcej, jak taki jeden, co świątki rzeźbił, natchniony jakimś dobrym duchem, przypomniał sobie o Cyrylu i jego postać wiernie odwzorowywał w lipowej desce. I chodził z tymi lipowymi deskami-Cyrylami po Krempnej i po innych wsiach, od kościoła do cerkwi, od knajpy do knajpy i wołał: - komu Cyryla, komu, bo on chce do domu… I sprzedawał te Cyryle za grosz marny, tym co byli w potrzebie. A każdy Cyryl spełniał tylko jedną i to pierwszą wypowiedzianą intencję. Jak który poprosił o uzdrowienie, to i taką łaskę otrzymał, inny o dobrego męża dla swojej córki, a jeszcze inny o co innego. I nazwał ony świątkarz owe Cyryle po swojemu. Pierwszy był Cyryl od nagłej i niespodziewanej śmierci, drugi jako to Cyryl stróż domowego ogniska, trzeci radoszycki, czyli Cyryl od cudownych źródeł, kolejny Cyryl wielkopostny, a potem jeszcze: Cyryl pasterski przez niektórych określany też mianem łemkowskiego, Cyryl magurski zwany również wilczym, Cyryl jordański wspomagający w porzucaniu pogaństwa, Cyryl monasterski patronujący zakładaniu klasztorów, Cyryl krynicki od malowania różnych obrazków, Cyryl tylicki od dalekich podróży, Cyryl lackowski od nieszczęść, jakie mogą się przydarzyć w górach, Cyryl madziarski przeciw zbójcom z Panonii, Cyryl daliowski od szczęśliwego zakładania nowych osad, Cyryl chmurzasty chroniący od gradobicia i porywistych wiatrów. Nie ma już Jędrusia świątkarza i Cyryla nie ma kto wystrugać, jeno łza po nich pozo-stała, co po zboczach gór w doliny się toczy i w wezbranych strumieniach szuka pocieszenia. Buczy wiatr w buczynie, smreki stoją w tęczy rosy, pająk rozpiął sieć w leszczynie, echo woła wniebogłosy: - Komu Cyryla komu, bo on chce do domu… (Rec. Wydawn.)

Idea gromadzenia obiektów architektury wsi na wydzielonym obszarze wraz z wyposażonymi wnętrzami oraz odtworzonym naturalnym środowiskiem pojawiły się pod koniec XIX wieku w krajach skandynawskich. Twórcą pierwszego tego typu muzeum był szwedzki etnograf Artur Hazelius, który w 1891 roku w Sztokcholmie udostępnił zwiedzającym ekspozycję zbudowaną na terenach dawnego poligonu wojskowego pokrytego szańcami (szaniec - po szwedzku "skansen"). Realizacja ta znalazła szybko naśladowców w wielu krajach Europy... (Fragment wprowadzenia)

Bliskość wigilijnej gwiazdy napawa chyba każdego z nas radością, wprowadza w osobliwy nastrój pełen ciepła i dobroci, każe zapomnieć o szalonym rytmie codzienności, wycisza na chwilę i łączą z rodziną. Dawniej to było..., gdy nadchodziły święta - wspominają starsi echo minionych lat, choinkę pełną życia - a dzisiaj to wszystko gdzieś ginie i zanika. Młodzi pędzą za współczesnością, wszystko załatwiają kupując, a my musieliśmy sobie sami przygotować i ozdoby, i jedzenie, i cały dom, by wyglądał godnie i odświętnie... (Fragment)

"... Opisując działalność zbrojną oddziału [Huragan] wykorzystałem m. in. zapiski dziennika, jaki prowadził żołnierz oddziału Franciszek Tomaszkiewicz ps. "Biały" (1914-2009) w okresie od 1 stycznia do 17 kwietnia 1947 r. Pomyślałem wówczas, że warto byłoby opublikować wspomniany dziennik, bowiem stanowi on świadectwo niezwykle dramatycznych wydarzeń, jakich doświadczyli partyzanci podziemia niepodległościowego na pograniczu sądecko-gorlickim. (...) Tak w marcu 2013 dotarłem do Ropy, gdzie spotkałem się z Panem Franciszkiem Tomaszkiewiczem (juniorem), któremu opowiedziałem historię Ojca, jaka wyłaniała się z zachowanych źródeł. Pan Franciszek postanowił poszerzyć tę wiedzę. Poprzez dokumenty pozostawione przez Rodziców oraz akta instytucji będących ważnymi filarami reżimu komunistycznego - aparatu bezpieczeństwa i sądu wojskowego - podążył w kierunku poznania prawdy o kolejach życia Franciszka i jego żony Bronisławy. (...) Przepojona bardzo osobistym komentarzem praca odkrywa losy bohaterów na tle epoki naznaczonej wszechobecnym cierpieniem, zadawanym przez okupantów - niemieckiego i sowieckiego. Uzupełnia także dwudziestowieczną historię lokalnej społeczności. (Fragment z przedmowy Marcina Kasprzyckiego)

Walki na froncie wschodnim toczyły się w większości na ziemiach polskich. Siły austro-węgierskie, ze zmniennym szczęściem, biły się z Rosjanami w Galicji, odnosząc początkowo zwycięstwa, póżniej szybko wycofując się aż pod Kraków i Limanową. Tutaj, póżną jesienią 1914 r. rozegrały się bitwy, które powstrzymały rosyjski "walec parowy" i uratowały monarchię Habsburgów od klęski. Zimą 1914/1915 front ustabilizował się i biegł przez Galicję od Wisły przez okolice Tarnowa, zachodnie przedmieścia Gorlice po grzbiet Karpat. Tak jak ziemia gorlicka, tak i Szymbark w latach I wojny światowej przeżywał dramatyczne chwile. Leżąc w granicach Galicji należącej do monarchii Habsburgów, był świadkiem zmiennych losów wojny, przemarszów wojsk, rekwizycji, grabieży, wojskowych sądów, bitewnych zmagań, cierpienia żołnierzy i cywilów... (Fragment wstępu)

Plakat informujący o wystawie form przestrzennych wykonanych przez uczniów Zespołu Szkół Plastycznych w Rzeszowie, która miała miejsce w Ośrodku Konferencyjno-Wystawienniczym w Szymbarku w dniach od 10 lutego do 15 marca 2023 roku.

Plakat informujący o wystawie malarstwa "Portret kobiecy", która miała miejsce w Ośrodku Konferencyjno-Wystawienniczym Kasztel w Szymbarku w dniach od 10 lutego do 15 marca 2023 roku.

Plakat informujący o wystawie poplenerowej prac studentów polskich uczelni artystycznych pt."Ignacy Łukasiewicz - ślady wielkiej naftowej cywilizacji", która odbyła się w dniach od 30 grudnia 2022 do 10 stycznia 2023 roku w Ośrodku Konferencyjno-Wystawienniczym "Kasztel w Szymbarku".

W niniejszym prezentowanym, kolejnym wydawnictwie ZMŚP zamieszczone są artykuły z wynikami badań środowiskowych o charakterze interdyscyplinarnym i specjalistycznym, dotyczące stanu środowiska przyrodniczego wybranych regionów Polski w zakresie - warunków pogodowych, rzeźby terenu, gleb i wód powierzchniowych i opadowych, zanieczyszczenia powietrza, bioindyfikacji i metodyki badań terenowych i laboratoryjnych. Dane pomiarowe, które są podstawą prezentowanych w niniejszym wydawnictwie opracowań, zebrane zostały na Stacjach Bazowych ZMŚP i innych stacjach terenowych. (Fragment przedmowy)

Środowisko geograficzne (przyrodnicze) Polski podlega ciągłym przemianom, zarówno pod względem procesów naturalnych, jak i antropogenicznych. Przemianom podlegają poszczególne elementy środowiska (naturalne i antropogeniczne), jak również jednostki przestrzenne, które umownie nazywamy geoekosystemami. Istotną kwestią, zarówno z merytorycznego, jak i aplikacyjnego punktu widzenia, jest oddzielenie i określenie jakościowe i ilościowe wpływu na środowisko czynników naturalnych i antropogenicznych. Problem ten ciągle aktualny jest w ocenach stanu środowiska i jego przemian. Kolejnym ważnym zadaniem w studiach środowiskowych jest określenie skali przemian środowiskowych, w zakresie ich tempa i przyczyn. (Fragment przedmowy)