Syberia — zabójczo mroźna otchłań azjatyckiej Rosji, miejsce symbol, skute lodem więzienie, mogiła tysięcy Polaków i Rosjan, inny świat, dom umarłych. Pisali o niej Dostojewski i Tołstoj, Czechow, Sołżenicyn i Herling-Grudziński, a po motyw zesłania sięgali Prus i Dukaj. Wybitny brytyjski historyk Daniel Beer zabiera czytelników w zapierającą dech w piersiach podróż przez czas liczony w pokoleniach i przestrzeń ciągnącą się od ogarniętych powstańczymi płomieniami ziem Polski po mroczne kopalnie dalekowschodniej kolonii karnej w Nerczyńsku. Opowiada o rewolucjonistach: rosyjskich dekabrystach, uczestnikach powstania listopadowego i styczniowego, a wreszcie o komunistach, którzy wyzwolili Syberię tylko po to, by przemienić ją w jeszcze bardziej śmiercionośne więzienie, gułag. Na kartach Domu umarłych… Daniel Beer pokazuje, jak wielki był wpływ tego miejsca katorgi tysięcy na historię ludzkości. Dowodzi, że carska Syberia, jako więzienie powstańców i rewolucjonistów, ale także fabryka powstań i rewolucji, ukształtowała Rosję europejską, jej miejsce w świecie oraz bolszewicką przyszłość. (Rec. Wydawn.)

Lato 1939 roku, Kresy. Elżbieta i Stefania, wchodzące w dorosłość bliźniaczki, spędzają beztroskie wakacje w dworku dziadków. Sielankową atmosferę przerywa warkot niemieckich samolotów. Wkrótce ze wschodu nadciąga kolejne zagrożenie: Armia Czerwona. Rozpoczyna się dramatyczna walka o przetrwanie. Dziewczęta nie przypuszczają nawet, co szykuje dla nich los i jaką cenę przyjdzie im zapłacić za każdy dzień życia. Pierwsza część trylogii „Owoc Granatu” to opowieść o miłości, rodzinie, wierności i odpowiedzialności, zawsze i pomimo wszystko. Oparta na faktach wstrząsająca historia wygnanych kobiet, których tułaczy szlak wiódł z Rzeczypospolitej przez Syberię aż na Bliski Wschód. (Rec. Wydawn.)

Stefanię kryminaliści z łagru przegrali w karty dwa razy - przeżyła dzięki przyjaciółce. Natalia stanęła w obronie bitej kobiety - za karę miała umrzeć w lodowatym karcerze. Alinę deportowano jako jedyną z całej rodziny - trafiła do łagru dla dzieci, miała dziesięć lat. Wszystkie pamiętają to samo: walenie kolbami w drzwi, kilka chwil na spakowanie rzeczy, płacz, wagony bydlęce i trzask ryglowanych drzwi. Kilka tysięcy kilometrów podróży w nieznane. Czekały je niewolnicza praca w sowieckich łagrach, walka o życie swoje i bliskich, głód, choroby i straszliwe syberyjskie mrozy. Doświadczyły niewyobrażalnego cierpienia, jednak nic nie było w stanie ich pokonać. Amnestia była wybawieniem. Część wyruszyła w wędrówkę z armią Andersa. Wiele zaczęło nowe życie w różnych zakątkach świata. Inne zdecydowały się na powrót do ojczyzny. Niektóre bohaterki tej książki nigdy nie opowiedziały bliskim o tym, co przeżyły na Syberii. Anna Herbich w przejmujący sposób pokazuje, jak naprawdę wyglądała walka o przetrwanie na nieludzkiej ziemi. Pozwala nam zobaczyć dramat sowieckiego zesłania oczami kobiet cudem ocalałych z syberyjskiej katorgi. (Rec. wydaw.)

"Na początku był chaos. Potem Bóg stworzył ziemię, rośliny i zwierzęta, a na końcu człowieka. I kazał Bóg człowiekowi uczynić sobie ziemię poddaną, więc człowiek tak uczynił. I żeby szybciej dotrzeć do miejsc świętych, zaczął człowiek używać zwierząt do podróżowania. Gdy z czasem Bóg zobaczył, że jeżdżenie na ośle, koniu czy wielbłądzie zajmuje człowiekowi za dużo czasu, by czcić Boga i składać Mu ofiary, nakazał Bóg człowiekowi zbudować motocykl". Marcin Megger na pierwszy rzut oka wydaje się zupełnie przeciętnym mężczyzną. Od czasu do czasu wyrywa się jednak z codziennej rutyny. Jednym z takich zrywów była jego motocyklowa podróż nad Bajkał, do krainy tajemniczego ducha, gdzie wciąż żywa jest religia i kultura szamańska. Z Wielkiej Brytanii przez Polskę, Litwę i Łotwę, a następnie przez ogromną Rosję do serca Syberii, która większości kojarzy się morderczą pracą w łagrach. Stamtąd, przez Buriację, w jakiej znajduje się mekka rosyjskiego buddyzmu oraz gdzie spoczywa wciąż żywe ciało lamy Itigełowa, do Mongolii, kraju nieograniczonych przestrzeni i pięknego nieba. I z powrotem - przez Rosję oraz pogrążoną w wojnie domowej Ukrainę. Historia, wydawałoby się podobna do już opisanych, a przecież tak od nich odmienna. To nie tylko sprawozdanie z nawijanych na koła kilometrów, lecz przede wszystkim opowieść o spotkaniach z ludźmi, ich troskach i uczuciach. Między piękne krajobrazy wdziera się również wątek miłosny z piękną nieznajomą. Kobieta oczarowuje głównego bohatera "Filozofii motocyklizmu" niczym szaman. Rzuca na niego urok, który zamiast niszczyć, stwarza coś prawdziwie niesamowitego. (Z okł.)

(...) Zbiorek niniejszy opiera się prawie całkowicie na materiale folklorystycznym, zebranym przez badaczy europejskich. Obok ich publikacji wyzyskano także niektóre z licznych zbiorów folklorystycznych, niejednokrotnie bardzo obszernych, które się pojawiły w ubiegłych dziesięcioleciach w Mongolskiej Republice Ludowej, w Buriackiej Autonomicznej Republice Związkowej i in. wydane przez przedstawicieli nauki rodzimej (...) Ludy tungusko-mandżurskie to dość liczna grupa małych narodowości i szczepów rozproszonych na rzadko zaludnionych obszarach Syberii Wschodniej, radzieckiego Dalekieego Wschodu, częściowo Mandżurii, północno-wschodniej Mongolii, a także Sinkiangu (pozostałości dawnych mandżurskich garnizonów wojskowych). (...) Większość narodowości tunguskich to mieszkańcy tundry lub obszarów nadmorskich, zajmujący się myśliwstwem, hodowlą renów i rybołówstwem. Ich niezbyt bogaty folklor charakteryzuje się przy tym niewielką różnorodnością. (...) (Fragmenty wstępów do rozdziałów)

Edward Piekarski, zesłany na Syberię w 1888 roku, napisał słownik języka jakuckiego. Wacław Sieroszewski na Syberię trafił dziesięć lat wcześniej, a owocem wieloletniego zesłania jest wybitne dzieło etnograficzne Dwanaście lat w kraju Jakutów. Michał Książek pojechał do Jakucji z własnej woli. Podążając śladem swych wielkich poprzedników, przemierzył tę rozległą, białą krainę, zafascynowany zwyczajami i językiem jej mieszkańców. Jakucję, kraj o powierzchni dziewięć razy większej od Polski, zamieszkuje niespełna milion osób. Zima trwa przez większą część roku, więc określeń dla różnych rodzajów śniegu i mrozu jest bez liku, a chłód bywa tak dotkliwy, że w języku Jakutów sympatycznego Dziadka Mroza zastąpił Byk Zimy. Odmieniając jakuckie słowa przez polskie przypadki, Książek pisze swoistą gramatykę tych odległych, a przecież bliskich nam, śnieżnych przestrzeni.

Opowieść o wojennym dzieciństwie Wiesława Adamczyka spędzonym na Syberii i naznaczonym sowieckim barbarzyństwem. Autor był małym chłopcem, gdy w maju 1940 roku wraz z matką i rodzeństwem deportowano go na sowiecką Syberię. Jego ojciec, oficer Wojska Polskiego, wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną, zginął jako jedna z tysięcy ofiar zbrodni katyńskiej. Rozdzielenie rodziny i wysiedlenie zapoczątkowało dziesięcioletnią tułaczkę. Skrajnie trudne warunki życia w Kazachstanie, głód, karkołomna ucieczka z ZSRR, śmierć matki, obozy dla uchodźców, rodziny zastępcze - tę drogę, tak jak Autor, przeszło tysiące Polaków. W pasjonujących wspomnieniach Wiesław Adamczyk oddaje głos ofiarom sowieckiego barbarzyństwa. Bezkompromisowa, przejmująca opowieść jest zapisem utraty dziecięcej niewinności i zmagań z rozpaczą, przez które przechodził mały chłopiec. W opracowaniach dotyczących II wojny światowej często przemilcza się tę mroczną kartę europejskiej historii, pozostającą w cieniu Holokaustu. Wydarzenia na niej zapisane wciąż jeszcze czekają, by w pełni oddać im historyczną sprawiedliwość. Znam wiele opisów syberyjskiej odysei oraz innych zapomnianych wojennych dziejów. Żaden jednak nie jest bardziej pouczający, wzruszający i piękniej napisany niż Kiedy Bóg odwrócił wzrok. - z "Przedmowy" Normana Daviesa (Z okładki)

Poruszające wspomnienia z syberyjskiego zesłania. Wyjątkowy powrót po 70 latach na miejsce zsyłki. "Ta historia towarzyszyła mi od zawsze, z nią dorastałam i szłam przez życie (…). Nigdy nie była moją własną historią, lecz historią przeżyć mojej rodziny z lat 1940-1946 i dziejów syberyjskiego zesłania moich dziadków. Po latach wyrywkowego obcowania z nią przyszedł czas, żeby wszystko uporządkować, zapisać, przekazać dalej." W ten sposób powstał unikatowy zapis wspomnień dwojga żyjących uczestników tamtych wydarzeń - Danuty i Bogusława. Ich przeplatające się wypowiedzi malują całościowy obraz najpierw przedwojennego rodzinnego życia w Hajnówce, potem tragedię wywózki, dramat syberyjskiej tułaczki, powrót do Polski, a wreszcie podjętą po dziesięcioleciach próbę odtworzenia trasy dawnej tułaczki i odwiedzenia miejsc zesłania. (Rec. Wydawn.)

Monografia poświęcona jest wielostronnej prezentacji tytułowego zagadnienia. Dotąd określano je zwykle mianem "polskiej literatury łagrowej" czy "literatury zsyłkowej". Choć zapewne trudno będzie wyprzeć funkcjonujące dotychczas pojęcia, autor pracy proponuje termin inny, bardziej jego zdaniem adekwatny. Autor rozprawy interesująco, a często bardzo oryginalnie i odkrywczo problematyzuje tytułowe zagadnienie, ujmując je diachronicznie i synchronicznie. Od wstępnych ustaleń na temat terminologii i chronologii przechodzi do omówienia kwestii estetyczno-formalnych, czyli poetyki, realizmu, autobiografizmu, groteski i przestrzeni w literaturze polskiej z sowieckiego "domu niewoli". Nie pomija również problemów aksjologicznych, które analizowane są w tematycznych rozdziałach dotyczących między innymi pamięci, patriotyzmu, religii, śmierci, stosunku do innych narodowości czy kultury. Te omówienia i analizy wyróżniają się klarownością, dociekliwością, przenikliwością i zmysłem krytycznym, oparte są na solidnym fundamencie wiedzy z zakresu historii, antropologii czy filozofii. Ważne wydaje się i to, że autor sięga nie tylko do dzieł klasycznych, wielokrotnie omawianych, takich jak Inny świat, Na nieludzkiej ziemi czy W domu niewoli, ale też do utworów mało znanych, a - jak dowodzi rozprawa - mających duże walory dokumentalne i literackie, takich jak na przykład Zsyłka Marii Łęczyckiej, W niewoli sowieckiej Bronisława Młynarskiego, proza Ireny Bieńkowskiej czy wiersze Maksymiliana Baranowskiego albo Leopolda Lewina. Ważne są także partie komparatystyczne rozprawy, w których autor odnosi się choćby do dzieł polskiego romantyzmu i - szczególnie chętnie - do rosyjskich utworów z sowieckiego "domu niewoli", zwłaszcza do Aleksandra Sołżenicyna czy Warłama Szałamowa. (z recenzji prof. dra hab. Macieja Urbanowskiego) (Z okładki)

Akcja Lodu toczy się w alternatywnej rzeczywistości, gdzie pierwsza wojna światowa nigdy nie wybuchła, jest rok 1924 i trwa Belle Époque, a Królestwo Polskie pozostaje zamrożone pod władzą cara. Warszawę skuwa lód – w środku lata burze śnieżne zasypują drogi. Lute, nieziemskie anioły Mrozu, spacerują ulicami miast, zamrażając prawdę i fałsz… Benedykt Gierosławski, zdolny matematyk i niepoprawny hazardzista, na zlecenie carskiego Ministerstwa Zimy zostaje wysłany Ekspresem Transsyberyjskim do skutego lodem Irkucka, skąd ma wyruszyć na poszukiwanie swojego ojca, podobno potrafiącego porozumiewać się z lutymi.

Ci z Państwa, którzy czytali "Derwisza", "Dolinę śmierci" i "Kozaka", będą mogli ponownie spotkać się z rodziną Adlerhorstów. Przekonać się o karze, jaka spotkała złych, zachłannych ludzi i o szczęściu połączonego po latach rodzeństwa. Ci zaś, którzy po raz pierwszy czytają o tragicznych losach tej rodziny, będą mogli zapoznać się z całą ich historią, a równocześnie ze zwyczajami panującymi wśród zesłańców na dalekiej Syberii. (Z okł.)

Syberia jest powszechnie znaną krainą geograficzną w północnej Azji, wchodzi w skład Rosji. Zachwyca krajobrazami, ale również przeraża panującym tam klimatem. Na Syberię udało się dotrzeć autorce książki „Moja dzika Syberia” - Karolinie Kozioł. Stworzyła ona pasjonujący reportaż, w którym opisała swoje doświadczenia z podróży Koleją Transsyberyjską. Na początku relacji umieściła część wprowadzającą, refleksyjną, gdzie można przeczytać m.in. o jej zamiłowaniu do wypraw: „Miałam 16 lat, kiedy spakowałam plecak, włożyłam do niego marzenia, wystawiłam kciuk na drogę i złapałam pierwszego stopa przez południową część Polski. Od tamtego momentu podróże i adrenalina stały się nieodłączną częścią mnie. Są moim uzależnieniem, narkotykiem, miłością, szczęściem, walką ze sobą, strachem. Mieszanka wszystkiego co najlepsze i najbardziej przerażające. Za to właśnie pokochałam podróże”. Karolina podróżuje ze swoją przyjaciółką, Lizą. Żadna z nich nie znosi monotonii, a - nie da się ukryć - jej w pociągu zdecydowanie brakuje. Autorka spisała wiele rozmów z napotkanymi pasażerami. Jej relacja jest pełna głębokich refleksji, niesamowitych, autentycznych historii, życiowych prawd. Każda stacja to inna opowieść. Czytelnik może odnieść wrażenie, że sam podróżuje z pisarką i zatrzymuje się na przystankach Kolei Transsyberyjskiej. „Moja dzika Syberia” to poruszający reportaż, który sam w sobie jest podróżą po krętych drogach ludzkich losów. (Rec. Wydawn.)

Prezentowany wybór pamiętników i wspomnień Polaków z okresu drugiej wojny światowej ma szczególny charakter. Są to relacje ludzi, którym wojna kojarzy się z pobytem w więzieniach i obozach radzieckich, z osiedleniem na Syberii lub na południu Związku Radzieckiego. Książka, z których dokonano wyboru fragmentów, nie były dotychczas publikowane w kraju, ukazały się przeważnie w latach czterdziestych i pięćdziesiątych na Zachodzie, głównie w Anglii i we Włoszech. Najnowsze ustalenia historyków ostatniej wojny, na których opiera się między innymi strona polska komisji zajmującej się badaniem "białych plam" w stosunkach polsko-radzieckich, mówią o liczbie ponad 2 milionów Polaków poddanych w Związku Radzieckim różnym formom represji. (Z okładki)

Książka (...) składa się z dwóch części: pierwsza to "Wspomnienia starobielskie", druga, bez porównania większa to książka "Na nieludzkiej ziemi". Dlaczego ma to być wydane razem? Chyba tylko z powodu tematu. Że to jest wszystko, co o pobycie w Rosji sowieckiej napisałem. Sam charakter stylu jest zupełnie inny. "Wspomnienia starobielskie" zostały napisane zaraz po wyjściu z Rosji i chodziło mi o to, żebym napisał wszystko, co pamiętam o moich kolegach z obozu, i przede wszystkim miało na celu, żeby te wieści o kolegach mogły dotrzeć do ich rodzin w kraju. Dalszy ciąg - poszukiwanie ich po wyjściu z obozu - został już zupełnie w skócie opowiedziany. Drugi tekst, "Na nieludzkiej ziemi", tyczy bardziej Rosji niż moich kolegów, zaś moja wędrówka do Czkałowa i do Moskwy w poszukiwaniu zaginionych jest o wiele szerzej rozwinięta. (Fragment wstępu)