Chmury zajmują szczególne miejsce wśród starożytnych tekstów poświęconych Sokratesowi. To jedno z najbardziej znanych dzieł najwybitniejszego greckiego komediopisarza – Arystofanesa – należy także do najważniejszych, ponieważ czasowo najbliższych Sokratesowi, świadectw o tym greckim filozofie. Zestawienie go z pismami Platona i Ksenofonta – dwóch pozostałych autorów tych najważniejszych świadectw – musi jednak wprowadzić czytelnika w konfuzję, która z kolei każe podjąć wysiłek interpretacji (taki jak ten, który w wydanym nakładem Teologii Politycznej „Sokratesie i Arystofanesie” podjął Leo Strauss).

Eliza Orzeszkowa jakiej nie znamy! 90 tekstów o różnej objętości, formie i przede wszystkim tematyce (m.in. "Patriotyzm i kosmopolityzm", "O Żydach i kwestii żydowskiej", "Kilka słów i kobietach", ale też… "List o zaćmieniu Słońca"!) daje przegląd najważniejszych tematów, o jakich Polacy dyskutowali w II połowie XIX wieku na ówczesnych forach publicznych; jest to więc niejako kulturowy portret naszego społeczeństwa tego okresu. Wprawdzie większość materiału za życia autorki ukazała się w prasie (lub formie broszury),ale potem nie była już nigdy wznawiana. Jedna czwarta tekstów to zaś absolutny rarytas – wydobyte z archiwów rękopiśmienne inedita, dotąd nieznane czytelnikom. Artykuły zostały opatrzone przejrzystym aparatem krytycznym, ułatwiającym lekturę zarówno na poziomie naukowym, jak i popularnym (noty z krótką historią powstania każdego tekstu, przypisy i komentarze o charakterze historyczno-kulturowym). Obejmująca całą twórczą biografię Orzeszkowej, trzytomowa, edycja Publicystyki społecznej autorstwa Orzeszkowej została opracowana przez Grażynę Borkowską i Iwonę Wiśniewską z Instytutu Badań Literackich PAN.

Historia opisywanych wydarzeń w Dzienniku rozgrywa się w majątku Ostaszewskich w Klimkówce niedaleko Rymanowa. Autorka Aniela Ostaszewska - jako osoba zmagająca się z wieloma przeciwnościami losu - nadaje zapiskom bardzo osobisty charakter. Silne emocje wywołane wojną i zbliżaniem się wojska rosyjskiego były pobudką do czynienia zapisów. Powstał z nich doskonały obraz historii małej zbiorowości. Ponadto treść Dziennika rysuje portret Anieli Ostaszewskiei, którą postrzegamy jako osobę bardzo pobożną, wrażliwą, posiadającą zmysł obserwowania rzeczy istotnych oraz wielce zatroskaną o swoją rodzinę, a zwłaszcza o chorego męża. Od samego początku zbliżającej się zawieruchy wojennej autorka wspomnień mocno wierzy w opiekę Matki Bożej Nieustającej Pomocy i właściwie do samego końca nie traci nadziei, mimo wielu doznanych przykrości. ... Dobrze, że na wojnie nie dużo się myśli o dalekiej przyszłości, tylko się żyje z dnia na dzień, i obmyśliwa się obronę chwilową. A często powraca ta myśl, że człowiek łudzi się nadzieją, że (...) wszystko kiedyś wróci do dawnego stanu, że się kiedyś może jeszcze ujrzy krewnych i znajomych. Rano się budząc, najważniejszą rzeczą jest, czy słychać strzały i jak dalekie, po strzałach kombinujemy jaka sytuacja. Pragnie się, by strzały się przybliżały, a z drugiej strony jest obawa, by bitwa tu nie przyszla... Zdrowa religijność, wyniesiona zapewne z klasztoru Sióstr Niepokalanek w Jarosławiu i Sióstr Urszulanek w Krakowie, daje jej siłę i odwagę do podejmowania nieraz trudnych decyzji. Widzimy to zwłaszcza przy niełatwym wyborze związanym z możliwością wyjechania z dziećmi w bezpieczne miejsce na Węgry, lub pozostania przy swoim chorym mężu. Mimo jego nalegań i nakłaniania do opuszczenia niebezpiecznego terenu, Ostaszewska postanawia jednak zostać w rodzinnym domu. Decyzja o pozostaniu w domu wymusza pewne zachowania (widać je już na początku października), w celu należytego przygotowania się na najgorsze, a więc na przyjazd kozaków. (Rec. Wydawn.)

W 121. rocznicę urodzin Stanisława Rembeka ukaże się kolejna „trójka” książek pisarza w edytorskim opracowaniu Macieja Urbanowskiego. W t. 4–6 znalazły się teksty literackie, dziennikarskie i wspomnieniowe na temat II wojny światowej. Na tom 4 złoży się „Dziennik okupacyjny” oraz opublikowane anonimowo na łamach podziemnej „Lewą Marsz” teksty: „Warszawa dziś” i „O pomoc materialna dla pisarzy polskich”, których autorem prawdopodobnie jest Stanisław Rembek.

Dialog poświęcony rozważaniom na temat poezji i jej roli w życiu polis. Jon jest zazwyczaj zaliczany do zbioru wczesnych dialogów Platona – tych, które określa się mianem sokratycznych ze względu na ich zarówno czasową, jak i przedmiotową bliskość wobec historycznego Sokratesa. Jego wyjściowy problem można wydobyć ze słów, które w pierwszej części rozmowy z tytułowym bohaterem wypowiada Sokrates: „[…] dobrym rapsodem nigdy nie mógłby zostać ten, kto nie rozumie słów poety, bo rapsod powinien być dla słuchaczy tłumaczem myśli poety. A nie mógłby tego robić dobrze, gdyby nie rozumiał, co mówi poeta”. Ostatni przekład tego dialogu na język polski, którego autorem był Władysław Witwicki, ukazał się w 1921 roku. Nowy, przygotowany przez Ewę Osek przekład został wydany przez Teologię Polityczną i Państwowy Instytut Wydawniczy w niemal sto lat po poprzednim.

Eliza Orzeszkowa jakiej nie znamy! 90 tekstów o różnej objętości, formie i przede wszystkim tematyce (m.in. "Patriotyzm i kosmopolityzm", "O Żydach i kwestii żydowskiej", "Kilka słów i kobietach", ale też… "List o zaćmieniu Słońca"!) daje przegląd najważniejszych tematów, o jakich Polacy dyskutowali w II połowie XIX wieku na ówczesnych forach publicznych; jest to więc niejako kulturowy portret naszego społeczeństwa tego okresu. Wprawdzie większość materiału za życia autorki ukazała się w prasie (lub formie broszury),ale potem nie była już nigdy wznawiana. Jedna czwarta tekstów to zaś absolutny rarytas – wydobyte z archiwów rękopiśmienne inedita, dotąd nieznane czytelnikom. Artykuły zostały opatrzone przejrzystym aparatem krytycznym, ułatwiającym lekturę zarówno na poziomie naukowym, jak i popularnym (noty z krótką historią powstania każdego tekstu, przypisy i komentarze o charakterze historyczno-kulturowym). Obejmująca całą twórczą biografię Orzeszkowej, trzytomowa, edycja Publicystyki społecznej autorstwa Orzeszkowej została opracowana przez Grażynę Borkowską i Iwonę Wiśniewską z Instytutu Badań Literackich PAN.

Noce i dnie Marii Dąbrowskiej powszechnie uznawane są za najwybitniejsze dzieło rodzimej prozy realistycznej XX wieku. Publikowana w latach 1931–1934 opowieść o losach dwóch rodzin, począwszy od wybuchu powstania styczniowego aż po początek pierwszej wojny światowej, stanowi precyzyjne studium przemian społecznych na ziemiach polskich. Opisując dzieje Ostrzeńskich i Niechciców, Dąbrowska chętnie sięgała do własnych wspomnień, swoje doświadczenia zestawiała z „wielką” historią. To właśnie dzięki temu udało się jej stworzyć przekonujący obraz bohaterów uwikłanych w sieć pozornie chaotycznych zdarzeń. Na kanwie codziennych przeżyć, zarówno tych wzniosłych, jak i przyziemnych, Dąbrowska ukazała proces formowania się nowej inteligencji, wywodzącej się głównie ze zdeklasowanej po 1863 roku szlachty. Słynna tetralogia jest dziełem ujawniającym samowiedzę autorki oraz oryginalność jej warsztatu. Dąbrowska, czyniąc tematem powieści codzienne ludzkie życie, opowiedziała się za koncepcją bytu jako wzajemnego przenikania się jednostkowych losów i przemian grup społecznych, tworzących stale nową rzeczywistość, w której życie każdego człowieka staje się istotną częścią dziejów całej zbiorowości.

Noce i dnie Marii Dąbrowskiej powszechnie uznawane są za najwybitniejsze dzieło rodzimej prozy realistycznej XX wieku. Publikowana w latach 1931–1934 opowieść o losach dwóch rodzin, począwszy od wybuchu powstania styczniowego aż po początek pierwszej wojny światowej, stanowi precyzyjne studium przemian społecznych na ziemiach polskich. Opisując dzieje Ostrzeńskich i Niechciców, Dąbrowska chętnie sięgała do własnych wspomnień, swoje doświadczenia zestawiała z „wielką” historią. To właśnie dzięki temu udało się jej stworzyć przekonujący obraz bohaterów uwikłanych w sieć pozornie chaotycznych zdarzeń. Na kanwie codziennych przeżyć, zarówno tych wzniosłych, jak i przyziemnych, Dąbrowska ukazała proces formowania się nowej inteligencji, wywodzącej się głównie ze zdeklasowanej po 1863 roku szlachty. Słynna tetralogia jest dziełem ujawniającym samowiedzę autorki oraz oryginalność jej warsztatu. Dąbrowska, czyniąc tematem powieści codzienne ludzkie życie, opowiedziała się za koncepcją bytu jako wzajemnego przenikania się jednostkowych losów i przemian grup społecznych, tworzących stale nową rzeczywistość, w której życie każdego człowieka staje się istotną częścią dziejów całej zbiorowości.

Niepokojące proroctwa Nostradamusa są dzisiaj wyjątkowo na czasie. Autor książki, Peter Lemesurier, analizuje przepowiednie słynnego jasnowidza na nowe tysiąclecie. Uwzględniwszy wyniki najnowszych badań historyków i biografów i przetłumaczywszy około 100 wierszy Nostradamusa - przedstawia zapierający dech w piersi, szczegółowy scenariusz nadciągającej na Europę potężnej inwazji militarnej. Ujawnia zagadki z życia proroka, omawia jego metodę datowania przyszłych zdarzeń, próbuje też udowodnić, że u progu nowej epoki przepowiednie Nostradamusa są wciąż aktualne. (Z okł.)

Tom dostarcza współczesnemu odbiorcy wielu ciekawych informacji z zakresu geografii, historii, przyrody, realiów społecznych dawnej Ameryki, będąc jednocześnie zapisem dziejów poznawania przez Europejczyków Nowego Świata. Opracowanie jest też cennym świadectwem procesów językowych charakterystycznych dla doby średniopolskiej, będących wynikiem oddziaływania nie tyle czynników wewnętrznych, ile przede wszystkim rezultatem nowych potrzeb w zakresie komunikacji międzyludzkiej. Praca jest zatem bardzo wartościowa poznawczo, ale też stanowi bardzo interesującą lekturę, która – jak sądzę – dostarczy współczesnemu czytelnikowi wielu różnorodnych wrażeń. [...] Należy zgodzić się z autorką, że prezentowany wybór tekstów o różnorodnym charakterze, zróżnicowanej wartości poznawczej, a nawet metodologii, daje współczesnemu czytelnikowi możliwość pełniejszego poznania ówczesnej wiedzy na temat jakże egzotycznego dla mieszkańców Europy obszaru świata. Widać to szczególnie wyraźnie podczas lektury konkretnych opisów, z których wyłaniają się niezwykłe krainy, z ciekawym uformowaniem topograficznym, egzotyczną fauną i florą, a nawet zaskakującymi dla Europejczyka realiami społecznymi. (Z recenzji prof. dr. hab. Bogusława Nowowiejskiego) ( Z okł.)

Relacji z „nieludzkiej ziemi” znamy wiele, jednak wspomnienia Zbigniewa Lubienieckiego wyróżniają się wyjątkową narracją - „bohaterskiego” dziecka, które musiało stać się zbyt szybko mężczyzną. W wieku dziewięciu lat wyrwany z domu rodzinnego, po dramatycznych peregrynacjach zostaje przemocą dostarczony w bydlęcym wagonie do posiołku dla zesłańców w tajdze pod Archangielskiem. Kolejne doświadczenia wojenne wzmacniają wpojony mu przez ojca patriotyzm i upór w walce o siebie i swoją rodzinę. Zbigniew Lubieniecki idzie nawet dalej - bierze na swoich oprawcach odwet. Zbigniew Lubieniecki urodził się w 1930 roku w rodzinie arystokratycznej. Jego ojciec w latach 30. był komendantem Straży Granicznej, w 1939 roku zmobilizowany, trafił do niewoli sowieckiej i został rozstrzelany w Katyniu. Zbigniewa Lubienieckiego z matką i trzema siostrami w 1940 roku deportowano do obwodu archangielskiego. Zwolniono ich w 1941 roku na podstawie „amnestii” dla obywateli polskich, następnie uzyskali zgodę na wyjazd do Pierwomajska w Kraju Ałtajskim. Do Polski wrócili w 1946 roku, osiedlili się w Dębnie Lubuskim na Ziemiach Zachodnich. (Rec. Wydawn.)

W 121. rocznicę urodzin Stanisława Rembeka ukaże się kolejna „trójka” książek pisarza w edytorskim opracowaniu Macieja Urbanowskiego. W t. 4–6 znalazły się teksty literackie, dziennikarskie i wspomnieniowe na temat II wojny światowej. Tom 5 zbiera wspomnienia oraz opowiadania. Znajdą się w nim m.in. cykle „Wrzesień. Opowieść o 1939 roku” i „Ostatnia porażka”, a także niepublikowane wcześniej „Na przedpolach Powstania” i „Cygarniczka zwycięstwa”.

Nieczęsto w literaturze zdarzają się tego rodzaju wspaniałe podsumowania własnej drogi życiowej i artystycznej. Ostatnia książka Witolda Gombrowicza stwarza możliwość poznania - z klarownie skonstruowanych rozmów francuskiego dziennikarza z naszym prozaikiem i dramaturgiem - prostego, przejrzystego i przystępnego wizerunku twórcy. Ukazuje konsekwentną jednorodność tego bogatego i wielowątkowego pisarstwa. (Rec. Wydawn.)

Eliza Orzeszkowa jakiej nie znamy! 90 tekstów o różnej objętości, formie i przede wszystkim tematyce (m.in. "Patriotyzm i kosmopolityzm", "O Żydach i kwestii żydowskiej", "Kilka słów i kobietach", ale też… "List o zaćmieniu Słońca"!) daje przegląd najważniejszych tematów, o jakich Polacy dyskutowali w II połowie XIX wieku na ówczesnych forach publicznych; jest to więc niejako kulturowy portret naszego społeczeństwa tego okresu. Wprawdzie większość materiału za życia autorki ukazała się w prasie (lub formie broszury),ale potem nie była już nigdy wznawiana. Jedna czwarta tekstów to zaś absolutny rarytas – wydobyte z archiwów rękopiśmienne inedita, dotąd nieznane czytelnikom. Artykuły zostały opatrzone przejrzystym aparatem krytycznym, ułatwiającym lekturę zarówno na poziomie naukowym, jak i popularnym (noty z krótką historią powstania każdego tekstu, przypisy i komentarze o charakterze historyczno-kulturowym). Obejmująca całą twórczą biografię Orzeszkowej, trzytomowa, edycja Publicystyki społecznej autorstwa Orzeszkowej została opracowana przez Grażynę Borkowską i Iwonę Wiśniewską z Instytutu Badań Literackich PAN.

Ucztę Ksenofonta często porównuje się z jednym z najsłynniejszych dialogów Platona o tym samym tytule. Utwór ten reprezentuje również dialog sokratyczny, którego ramy zdecydowanie przekracza z właściwym dla Ksenofonta przejawem twórczej kreatywności i zamiłowaniem do literackiego nowatorstwa. „Uczta” bowiem łączy w sobie powagę dialogu filozoficznego ze specyficzną formą zabawy właściwej dla greckiego sympozjonu jako widowiska przeznaczonego dla wąskiej grupy osób. W jej treści odnajdujemy zarówno rozważania dotyczące miłości, przyjaźni czy aktualnej sytuacji społecznej w Atenach, jak i scenki artystyczne o charakterze muzyczno-tanecznym przeplatane swobodnymi żartami sympozjastów.

(...) Utwory swe pisał Kondratowicz bardzo szybko i dość niedbale, "Dęboroga" jednak opracowywał bardzo starannie, miał to być bowiem utwór programowy, sztandar nowej - a raczej odnowionej - szkoły poetyckiej. Wedle panujących bowiem wówczas poglądów, poezja polska, osobliwie romantyczna, dzieliła się na szkoły, z których dwie: litewska i ukraińska miały najwięcej znaczenia. (...) Komórka zarodowa gawędy o "Szkolnych czasach" jest od samego utworu wcześniejsza o całe pięć lat, już bowiem w r. 1853 w "Wędrówkach po moich niegdyś okolicach", dziełku geograficzno-starożytnem, znajduje się rozdział, odrębny od całości, p.t. "Wspomnienia". Treścią rozdziału tego są refleksje poety na temat lat szkolnych, spędzonych w Nieświeżu (1833-37), refleksje, z których z biegiem czasu miała powstać "nowa gawęda Jana Dęboroga". (Fragmenty z "Objaśnienia Wydawcy)

Miłość, która przyszła późno. Nieoczekiwana i nieobyczajna. Trwała na przekór wszystkiemu. W 1953 roku Jarosław Iwaszkiewisz miał sześćdziesiąt lat, był sławnym pisarzem, szanowaną figurą i głową wielopokoleniowej rodziny. Wtedy w jego domu zjawił się piękny, chory na gruźlicę chłopak. Przypadek, od którego rozpoczęła się namiętna i tragiczna historia miłosna. Przez siedem lat napisał do Jerzego Błeszyńskiego kilkaset listów. Czyta się je jak powieść, gorący zapis uniesień, cierpienia, kłamstw i czułości, których nie przerwała nawet śmierć. Okryte tajemnicą przez pół wieku, ukazują się po raz pierwszy. Jak odnaleziony na dnie szuflady intymny klucz pozwalają dostrzec w wybitnym autorze rozpalonego uczuciami mężczyznę. Nie ma w polskiej literaturze równie poruszającego obrazu męskiej miłości, którą rządzą uniwersalne prawa romansu i tragedii. Oto anatomia bliskości, od pierwszego błysku po gasnącą powoli żałobę. (Rec. Wydawn.)

Mówiąc „pisarz”, myślę o pisaniu prozy - zanotował w dzienniku Tadeusz Różewicz. Niniejszy tom Biblioteki Narodowej przedstawia najciekawszą i najbardziej reprezentatywną część dorobku prozatorskiego autora Mojej córeczki. Zawiera dzieła dobrze znane, jak i te nieco dziś zapomniane, lecz równie ważne w twórczości i biografii pisarza, np. minipowieść Śmierć w starych dekoracjach, zbiór esejów, notatek warsztatowych i wspomnień Przygotowanie do wieczoru autorskiego, utwory partyzanckie i humorystyczne, dokumentujące reporterski okres jego pracy literackiej. W prozie tej czytelnik odnajdzie zarówno nawiązania do doświadczeń wojennych Tadeusza Różewicza, jak i relacje z jego zagranicznych podróży, z lektury prasy (i nie tylko), z wizyt w muzeach, galeriach, kinach, pozna jego zdanie o kulturze masowej, kapitalizmie konsumpcyjnym i skażeniu środowiska. Prezentowany wybór to nie tylko znakomita literatura, to także autentyczna, przejmująca i wielowątkowa „biografia” polskiej kultury XX i początku XXI wieku. (Rec. Wydawn.)

W 121 rocznicę urodzin Stanisława Rembeka ukaże się kolejna „trójka” książek pisarza w edytorskim opracowaniu Macieja Urbanowskiego. W t. 4–6 znalazły się teksty literackie, dziennikarskie i wspomnieniowe na temat II wojny światowej. Tom 6 to zekranizowana w 2000 roku przez Andrzeja Wajdę powieść „Wyrok na Franciszka Kłosa”.