Być może najpiękniejsza książka Marka Bieńczyka. Najpierw był pomysł by napisać książkę o oddechu. O zadyszce od natłoku zdarzeń, o nerwowym a może smogowym kaszlu. Tez o miarowym oddychaniu. W końcu o sztucznym oddychaniu, wstrzymywaniu oddechu, o ostatnim tchnieniu. Czy w to miejsce powstała książka o pamięci? O podróży? Uciekaniu od siebie, przez Kanadę i podwarszawski las? O pożegnaniach? Czy może jednak o oddechu? Czyli o tym jak niewiele oddziela nas od nieistnienia. W swojej najbardziej osobistej i być może najwspanialszej książce Marek Bieńczyk dochodzi do literackiej perfekcji. „Zarówno gdy pisze o Canettim, Faulknerze czy Camusie, jak i wtedy, gdy przywołuje po imieniu bliskie mu osoby. Bo do „Kontenera” włożył autor to, co mu najbliższe. To, czym żył, ale oddaliło się, zniknęło, i to, czym nadal żyje i się zachwyca. Udało się Bieńczykowi wszystkie te zdarzenia, osoby, myśli, uczucia powiązać najdelikatniejszymi nićmi. Udało mu się nazywać najtrudniejsze rzeczy najprostszymi słowami, „zacieśnić mówienie tak, aż zostanie nic, słowo widmo”. I stworzył książkę pełną życia, bo „Kontener” oświetla, prześwietla nasze zmysły: smak, zapach, dotyk, spojrzenie. Zarazem nadzwyczajna książkę ponad tym życiem zawieszona. Jak powietrze. (Rec. Wydawn.)

"Księga aforyzmów" to obszerny zbiór złotych myśli na każdą okazję, w których zaprezentowano całą plejadę autorów, od Platona do Oskara Wilde'a. Księga obejmuje około 5000 aforyzmów, będących niejednokrotnie trafną pointą życia, zdarzeń, sytuacji.

Księga cytatów to zbiór około 1500 najważniejszych cytatów z blisko 500 utworów prozatorskich, poetyckich i dramatycznych, powstałych od starożytności (VIII w. p.n.e.) do czasów współczesnych (XXI w. n.e.) oraz 250 sentencji łacińskich wraz z tłumaczeniem, pochodzących z dzieł Cycerona, Horacego, Owidiusza, Seneki, Wergiliusza i innych. Książka zawiera też zwięzłe noty biograficzne, zawierające najważniejsze informacje na temat życia i twórczości cytowanych w niej 100 najwybitniejszych autorów literatury polskiej i obcej. Dodatkowo zamieszczone są kalendaria i indeksy, a wśród nich indeks motywów literackich, zawierający 500 typowych wątków, tematów, postaci, miejsc, przedmiotów, symboli i zagadnień, przewijających się w utworach przez wszystkie epoki literackie i kalendarium historii literatury, czyli chronologiczne zestawienie 250 najważniejszych utworów w dziejach literatury polskiej i obcej. Księga stanowi nieocenioną pomoc między innymi dla uczniów powtarzających materiał z języka polskiego, piszących przekrojowe wypracowania, rozprawki i eseje, a także przygotowujących prezentację własnego tematu na tzw. maturę wewnętrzną. (Rec. Wydawn.)

Księga przysłów zawiera ponad 6000 przysłów polskich i obcych, zestawionych w kilku grupach tematycznych. Są one poświęcone tak istotnym dla człowieka problemom jak miłość, małżeństwo, zdrowie, śmierć, przyroda, religia, filozofia, polityka.

Zbiór ponad 30 esejów publikowanych w różnych miejscach w latach 1981–2013. Są one dziś trudno dostępne, gdyż ukazywały się głównie w materiałach towarzyszących konferencjom i seminariom, w pracach zbiorowych i na łamach periodyków. Zebrane w całość stanowią kompendium wiedzy – o niemożliwej do przecenienia wartości – o tym, czym żyło Zakopane od chwili, gdy pojawili się tu ludzie „z zewnątrz” umiejący pisać i chcący podzielić się swoimi wrażeniami z resztą społeczeństwa, do czasów nam współczesnych. Szkice i studia, z których składa się tom, to historia z górą dwóch wieków, pisana wprawdzie językiem prac literaturoznawczych, ale też pełnym swady, niepozbawiona niemal anegdotycznych opisów, a przede wszystkim rzetelna i podbudowana obszernym materiałem źródłowym. (Rec. Wydawn.)

Monografia poświęcona jest wielostronnej prezentacji tytułowego zagadnienia. Dotąd określano je zwykle mianem "polskiej literatury łagrowej" czy "literatury zsyłkowej". Choć zapewne trudno będzie wyprzeć funkcjonujące dotychczas pojęcia, autor pracy proponuje termin inny, bardziej jego zdaniem adekwatny. Autor rozprawy interesująco, a często bardzo oryginalnie i odkrywczo problematyzuje tytułowe zagadnienie, ujmując je diachronicznie i synchronicznie. Od wstępnych ustaleń na temat terminologii i chronologii przechodzi do omówienia kwestii estetyczno-formalnych, czyli poetyki, realizmu, autobiografizmu, groteski i przestrzeni w literaturze polskiej z sowieckiego "domu niewoli". Nie pomija również problemów aksjologicznych, które analizowane są w tematycznych rozdziałach dotyczących między innymi pamięci, patriotyzmu, religii, śmierci, stosunku do innych narodowości czy kultury. Te omówienia i analizy wyróżniają się klarownością, dociekliwością, przenikliwością i zmysłem krytycznym, oparte są na solidnym fundamencie wiedzy z zakresu historii, antropologii czy filozofii. Ważne wydaje się i to, że autor sięga nie tylko do dzieł klasycznych, wielokrotnie omawianych, takich jak Inny świat, Na nieludzkiej ziemi czy W domu niewoli, ale też do utworów mało znanych, a - jak dowodzi rozprawa - mających duże walory dokumentalne i literackie, takich jak na przykład Zsyłka Marii Łęczyckiej, W niewoli sowieckiej Bronisława Młynarskiego, proza Ireny Bieńkowskiej czy wiersze Maksymiliana Baranowskiego albo Leopolda Lewina. Ważne są także partie komparatystyczne rozprawy, w których autor odnosi się choćby do dzieł polskiego romantyzmu i - szczególnie chętnie - do rosyjskich utworów z sowieckiego "domu niewoli", zwłaszcza do Aleksandra Sołżenicyna czy Warłama Szałamowa. (z recenzji prof. dra hab. Macieja Urbanowskiego) (Z okładki)

„Melancholio, Nimfo, skądżeś ty rodem?” – dociekał Słowacki i jego pytanie postawić można na nowo każdemu, kogo dotknęła, wszystkim bohaterom tej książki. Albrechtowi Dürerowi, posępnemu aniołowi o oczach jak świeżo wykopane studnie, który przedstawił jej najpiękniejszy wizerunek. Gérardowi de Nerval, twórcy najsłynniejszego sonetu o melancholii, lunatykowi, którego utrzymał powróz zawieszony nocą na paryskiej latarni. Antoniemu Malczewskiemu, jednemu z pierwszych zdobywców Mont-Blanc, magnetyzerowi kobiet, autorowi najsmutniejszej powieści poetyckiej w polskiej literaturze i najlepszego życiorysu, gdy ktoś chce mówić o klęsce. I Tobie, przechodniu, który idziesz ulicą, nie patrząc na ludzi, i w kałużach po porannym deszczu oglądasz swe zmącone oblicze. I wielu innym jeszcze.

„Kiedy w 1980 roku ukazał się Mickiewicz hermetyczny, uznano to za wielkie wydarzenie. Książka była zaskoczeniem dla środowiska literaturoznawców, a szczególnie badaczy polskiego romantyzmu. […] Pierwsze wrażenie było takie: wilk pojawił się w owczarni! Albo lis w kurniku! Bo wcześniej nikt tak o Mickiewiczu nie pisał. Wiele uwagi poświęcono czystości filomackich ideałów, nieszczęśliwej miłości, patriotyzmowi Wieszcza. Ale hermetyzm? Masoneria? Wiedza tajemna? Alchemia? Te zjawiska kulturowe nie były nigdy wcześniej kontekstem dzieł największego polskiego poety”, pisze profesor Andrzej Fabianowski we wstępie do nowego wydania pracy Zdzisława Kępińskiego. 39 lat po premierze Mickiewicza hermetycznego propozycja odczytania Ballad i romansów, Dziadów czy Pana Tadeusza przez pryzmat średniowiecznych traktatów alchemicznych nie przestaje budzić kontrowersji, a próba Kępińskiego wyjaśnienia tajemnicy liczby „czterdzieści i cztery” z użyciem magicznych kwadratów liczbowych zaskakiwać zuchwałością.

Rysować, aby zobaczyć. Paul Valéry zauważył kiedyś trafnie i błyskotliwie, że jest ogromna różnica pomiędzy widzeniem czegoś bez ołówka w ręce a widzeniem podczas rysowania. Każdy rysujący potwierdzi, ile odkryć dokonujesię podczas rysowania! Ile zależności, proporcji, odległości trzebaprzeanalizować, ile kształtów zdefiniować, na ile detali zwrócić uwagę. Widzenie podczas rysowania trudno jednocześnie uznać za rodzaj kontemplacji. To nie jest zanurzenie się, zatopienie w przedmiocie oglądanym. Tu potrzebna jest postawa czynna, analityczna, chciałoby się rzec – kalkulująca. To uważne, prowadzone w napięciu śledzenie linii, cieni, sylwet, ale i faktur, odbić świateł itd. (...) (Fragment "Notatki o rysowaniu" Janusz Sepioł)

Dwudziestolecie międzywojenne to okres intensywnego rozwoju niepodległego państwa polskiego - także sztuki, kina i kultury popularnej. Reporterki, krytyczki i dziennikarki na bieżąco śledzą i komentują zachodzące wówczas przemiany w świecie filmu: technologiczne nowinki, narodziny i upadki gwiazd ekranu, szlaki kariery wielkich reżyserów. Opisują kontrowersje związane z wprowadzeniem do kina dźwięku czy eksperymentami awangardowymi, ironizują na temat poziomu dialogów w polskich scenariuszach i śledzą przemiany wizerunku francuskich amantów. Podróżują po całym świecie, by przybliżyć polskim czytelnikom realia produkcyjne Hollywoodu czy wytwórni europejskich, prowadzą rozmowy z gwiazdami i realizatorami ekranowych przebojów, nie zapominając o Polakach odnoszących sukcesy za granicą: od Ryszarda Bolesławskiego po Polę Negri. Małgorzata Radkiewicz we wnikliwej analizie wydobywa z archiwów głosy kobiet, które podejmują refleksję o filmie, krytyczek z ogromną erudycją analizujących kształtowanie się kanonów kina. Nie zapomina także o autorkach lżejszych felietonów, recenzji i przeglądów, ukazujących barwną kulturę międzywojnia w jej popularnym wydaniu. Kobiece wypowiedzi układają się w wielowarstwowy, mozaikowy obraz ówczesnego świata filmu, między wierszami opowiadając o kształtującym się wzorcu nowoczesnej, wyemancypowanej kobiecości. (Rec. Wydawn.)

Książka dotyczy zagadnienia doświadczenia śmierci dziecka zapisanego w kulturze II poł. XIX i na początku XX wieku. Lektura świadectw tego przeżycia jest propozycją nowatorską, czerpiącą z inspiracji children studies, psychoanalizy oraz krytyki afektywnej. Autorka wprowadza do literatury polskiej, wywiedzioną z tradycji anglosaskiej, kategorię comfort book. W oparciu o bogatą literaturę rodzimą (m.in. Marii Konopnickiej, Aleksandra Świętochowskiego, Stefana Żeromskiego), poświadczającą doznanie straty, rekonstruuje mit konsolacyjny. Ukazuje on, jak w tych szczególnych okolicznościach postać zmarłego dziecka wprowadza w ruch dialektykę wiary i niewiary oraz reorganizuje pojęcie sensu, stając się podstawą dokonywanych przez artystów wyborów egzystencjalnych i literackich. (Rec. Wydawn.)

Wstrząsająca książka o zaangażowaniu literatury do prania mózgów i ogłupiania dusz w Związku Sowieckim. Autor po raz pierwszy w tak analityczny sposób i tak szeroko analizuje mechanizm zaprzęgania kultury, a literatury w szczególności, do iście diabolicznego przekonywania, że zło jest w zasadzie dobrem, a wszystkie represje są zbawienne dla tych, których dotykają. I sami twórcy zdawali się wierzyć w to co piszą, i pisali, i potem sami padali ofiarami represji, i nadal obstawali przy linii władzy. Diabelski krąg! A wszystko w szacie kulturalnych i intelektualnych wydawałoby się analiz. To prawdziwie książka otwierająca oczy!

Książka Obraz i społeczeństwo. Społeczne ramy kultury artystycznej jest zbiorem refleksji z zakresu socjologii kultury artystycznej. Autorzy koncentrują się na malarstwie i filmie, wychodząc z założenia, że te sztuki wizualne stanową znakomity punkt otwarcia dla socjologicznych rozważań. Kolejne prace z tej serii planują poświęcić literaturze i architekturze, muzyce i fotografii, w przyszłości być może również temu, co nazywa się dziś kulturą cyfrową. Rozważają też poświęcenie odrębnego tomu sztuce polskiej, którą w tej publikacji całkowicie pominęli. Publikacja zachęca do własnych poszukiwań relacji między sztuką a społeczeństwem, a także podróży śladem niezapomnianych tematów kinowych czy tropem wielkich dzieł malarstwa. (Rec. Wydawn.)

Czy w Polsce jest dziś za dużo obrazów? Albo czy mnogość obrazów na naszych ekranach i ulicach świadczy o ich potędze? I jak opowiadać o obrazach w języku, który na ten temat mówił dotąd tak niewiele? "Obrazy wychodzą na ulice" to próba rekonstrukcji dominującego porządku wizualnego dokonana w oparciu o analizę konfliktów o obrazy: usuwania pomników około 1989 roku, ataków na sztukę w galeriach około roku 2000 i sporu o "śmietnik wizualny" w jego najnowszej odsłonie. W momentach sporów o obrazy ujawnia się wielość opinii o nich – na co dzień niewypowiadanych, przeoczanych lub znaturalizowanych. W najnowszej książce w "serii wizualnej" Fundacji Bęc Zmiana i Instytutu Kultury Polskiej UW Łukasz Zaremba wykorzystuje perspektywę studiów nad kulturą wizualną, by opowiedzieć o nieoczywistych formach zapełniających dziś polskie ulice: o bilbordach przekształcających się w krajobrazy, o świętych obrazkach zamieniających się w dzieła sztuki i ponownie w święte obrazki, o pomnikach zmieniających się w bilbordy, a także o obrazach tych pomników. (Rec. Wydawn.)

Książka składa się z trzech części. Każda z nich dzieli się na osobne rozdziały poświęcone poszczególnym autorom. Ich układ uzależniony został od poziomu reprezentatywności danego zagadnienia w danej propozycji prozatorskiej. A są to: strategia i poetyka fragmentu w części pierwszej; przeszłość, powracanie do niej pamięcią oraz dochodzenie do głosu indywidualnego doświadczenia w części drugiej; wreszcie sposób bycia podmiotu autorskiego oraz koncepcje podmiotowości w trzeciej części pracy. Tekstowe zapośredniczenie obecności podmiotu skutkuje wyodrębnieniem się tego, co nazwane zostaje głosem samego tekstu. Głos w prozie omawianych trzech pisarzy należy do kogoś, kto w tekście zaistnieć może wyłącznie jako głos właśnie. Pytanie o „kto” tego głosu jest pytaniem tak o jakąś konkretną, historyczną jednostkę, jak o normy i praktyki: psychospołeczne, językowe a także literackie. Twórczość Haupta, Czycza i Vargi odczytana zostaje jako projekt ocalającego zatracenia: dokonującego się w samym głosie dochodzącym ze sceny pisania procesu ocalania śladów pewnej obecności poprzez zatracenie i rozproszenie jej w literackiej artykulacji. (Rec. Wydawn.)

Książka Tadeusza Sucharskiego to zbiór szkiców poświęconych rozmaitym formom ekspresji problemu Rosji/ZSRR w literaturze polskiej ostatniego stulecia. Horyzont badawczy otwierają teksty literackie i publicystyczne z początku międzywojnia, zamykają – powstałe niemal sto lat później. Autor obejmuje refleksją: literackie ujęcia rosyjskiej i polsko-rosyjskiej historii, polską recepcję literatury i kultury rosyjskiej, zagadnienie antyrosyjskiej obsesji i próby jej przezwyciężenia. Omawia zarówno dzieła wybitne artystycznie, jak i utwory, które tylko w najlepszym razie można zaklasyfikować jako teksty minorum gentium; dzieła ważne, stanowiące próbę głębokiego „wglądu” w „rosyjskość” i sowieckość, ale też ujawniające zasklepienie w niebezpiecznym stereotypie. W książce znalazło się miejsce na prezentację postaw pisarzy afirmujących Rosję i jej zdeklarowanych przeciwników, twórców międzywojennych i powojennych, krajowych i emigracyjnych, wolnych od nacisków cenzury komunistycznej i podejmujących z nią „grę”.

Bycie ojcem córki oraz bycie córką ojca to jedna z najważniejszych relacji w życiu. To spokojne wieczory, rozmowy pełne zaufania i dbanie o siebie nawzajem To nierzadko również walka, szukanie wzajemnego zrozumienia oraz szczerego pojednania. Biblijne przykłady takiego ojcostwa pozwalają zajrzeć w głąb siebie i na nowo przyjrzeć się swojej miłości. Czy gdyby Joachim nie był kochającym ojcem, Maryja miałaby w sobie odwagę, żeby powiedzieć Bogu „tak”? Czy gdyby córka Jaira nie umarła, spotkałby się on z Chrystusem i uwierzył Jego słowom? Jakie znaczenie miał brak ojca w życiu Salome, która zażądała obcięcia głowy Jana Chrzciciela? Książkę "Ojcowie i córki. Rozmowy o nieidealnej miłości" powinien przeczytać każdy ojciec kochający swoją córkę i każda córka chcąca zrozumieć ojca. (Rec. Wydawn.)

1 stycznia 1984 roku – data znacząca i nieprzypadkowa - ukazał się esej Simona Leysa Orwell czyli wstręt do polityki, który Jean-Claude Michéa określił mianem „najlepszego tekstu, jaki kiedykolwiek napisano o autorze «Roku 1984»”. Milan Kundera ocenił go jako „wspaniały” i stwierdził, że dopiero po jego przeczytaniu zaczął doceniać Orwella. W 2006 ukazało się nowe wydanie, opatrzone komentarzami autora. Szesnaście lat później tekst nie traci nic ze świeżości i przenikliwości. Napisany z wielką elegancją i subtelnością stanowi niezwykły szkic do portretu George’a Orwella, owego „konserwatywnego anarchisty”, ze wszystkimi jego paradoksami i wspaniałościami. Z eseju Leysa wyłania się pisarz polityczny, który nie znosi polityki, intelektualista o bogatych doświadczeniach ceniący nade wszystko prostotę, człowiek odporny na ogłupiające ideologiczne slogany, w końcu pełen empatii artysta przypisujący wyobraźni literackiej funkcję tyleż estetyczną, co etyczną.

Fantazje o końcu świata towarzyszą nam od samego początku. „Skończone, skończyło się, kończy się już, to chyba się już kończy”, powtarzamy bez przerwy za bohaterami Becketta. Ale skąd w nas właściwie ta nieustająca potrzeba, żeby likwidować świat? Maciej Jakubowiak wyrusza do źródeł współczesnej wyobraźni i przedziera się przez gąszcz powieści, filmów, seriali, gier komputerowych, memów, doniesień medialnych i scen z życia codziennego, po drodze mijając scenariusze katastrofy klimatycznej, fobie technologiczne, lęki demograficzne i obrazy wojny. A wszystko po to, by zbadać naturę tej dziwnej potrzeby kończenia ze wszystkim. Rzeczywistość miesza się tu ze zmyśleniem, nieskrępowana erudycja z osobistymi końcami świata, fikcyjni politycy komentują działania istniejących prezydentów, a pewien mężczyzna spaceruje w towarzystwie psów i czarnych myśli o przyszłości. Ostatni ludzie to wnikliwe kompendium apokaliptycznej wiedzy i wiwisekcja poetyki katastrofy. Na szczęście opowieść o końcu dopóty pozostaje nieprawdziwa, dopóki można ją sobie opowiadać. (Rec. Wydawn.)

„Paradiso”, tom szkiców podróżnych Adama Szczucińskiego, to próba stworzenia prywatnego portretu miejsca nie do końca rzeczywistego — miasta wyłaniającego się z wody, z mgły, ale i z literatury. Autor wędruje po Wenecji śladami Josifa Brodskiego (zawsze z wierszami ulubionego poety w kieszeni), z zachwytem przygląda się dziełom sztuki, naturze. Dociera też do Wilna, Rzymu, Monterchi, Paryża. Tworzy wielobarwną mozaikę ludzkich historii, by wydobyć z pokładów niepamięci to, co jednostkowe, kruche, ulotne.